________________
204
जयान्तका
जयंतिका हन्त ! किमिदमेतदपि श्रोतव्यं संवृत्तम् ? किमेतदर्थं वा इयन्तं कालमनुभूतोऽयमनिर्वचनोयश्श्रमः १ स तु फलेग्रहितामवाप्याप्यनर्थपर्यवसायी बभूव किल ! न हि भवत्यस्य मत्चसि विभः । कथं वा प्रत्येत्ययं मच्चरित्रशुद्धिम्। धिगेनां माम् । न हि दुरितमंतरा खोजनिः । दुःखैकभाजनस्य मे किमनेन प्राणधारणेन ? धिक्सौन्दर्यम् । धिक्चापल्यम् । धिगविचाररमणोयताम् । विविक्षप्रकारित्वम् । धिक्पारवश्यम् । घिगनौचित्यकारित्वम्। यदेतैरोदृशोमवस्थामापन्नास्मि । इति विचिन्तयन्तो शोकातिरेकेण लोनेव विलीनेवांधेव बधिरेव मूकेवाक्ष्णा काणेव गलितमानसेव मस्तकनिपातितगगनेव भुवा गिलितेव इतिकर्तव्यतामूढा स्तंभोभूता तस्थौ ।
तदा स सुकेशो भीतभीतो बद्धांजलिपुटस्सविनयं सधैर्यं सगाम्भीर्य देव ! अलममर्षेण । अलमविचारितोक्त्या । अलं प्रभुत्वप्रागल्भ्येन । अलं स्वेच्छानुकूलव्याहारेण । अलमगृहीतमानसत्वेन । अलमनायत्तवर्णोंगिरणेन । अल्मविदितपरोक्षव्यापारव्याहारेण । यथार्थवादी परित्यक्तानृतगंधः निवेदयामि | सावधानं शृणोतु देवः । समवधार्य मद्वचः ममापि तर्षं कृपावर्षेण पूरयितुमर्हति । न कदाप्यस्यां पतिदेवतायां दोषगन्धोऽपि । यद्यपि कामतन्त्रनिष्णातेन देवेन सम्यगभिहितः लोकसामान्यव्यापारः । न तु विशेषः। नाहमियन्तं कालं पुरुषः । मम तु चण्डिकानुग्रहसमनंतरमेव पुरुषभाव उपनतः । मदुदन्तमिदानीं यथावृत्तं देवाय श्रावयामि । इति निजमृगयायात्रामारभ्य तावदेतत्सभाप्रवेशपर्यन्तं निखिलमपि निजोदन्तं न्यवेदयत् । तदनु जयंतिकायां सबाष्पगदं किं बहुना ? यदि विसंभाय विस्तरशः कथयेयम् । तदा वावदूका भवेयम् । यदि च मूका सालभञ्जिव तिष्ठेयं तदा पुंश्चलीत्वप्रथां वहेयम् । तदद्य तावन्नाहं प्रभवामि आत्मवृत्तशुद्धिप्रत्ययोत्पादनाय । अत्र साक्षी कर्मसाक्ष्येवेति व्याहरत्यां तत्क्षणमेवाशरीरिणी वाणीयमाविरासीत्