________________
चतुर्थलहरी
155 रुचिरोत्संगा कुरंगाक्षि! क्षिप्रमेव भव वल्लभसहचारिणीत्याशीर्वचनमुखरयंत्यः कांतारमंतर्हिता बभूवुर्वनदेवताः।
तदनु दशमे मासे सा नरपतिदुहिता जयंतिका जयंतमिव पुलोमजा मुकुन्दमिव देवको पुत्ररत्नमसूत । स शिशुर्जननोहृदयशोकपावकतप्ततयेवारुणतनुरनुरागरसस्नापित इव हृदयाबहिर्जीवसेनः जयंतिकाहृदयजनितदयितवियोगशोकाश्रयाशतापासहिष्णुतयेव बहिरुत्प्लुतो मनोभव इव हृदयशोकनिराचिकोर्षया प्रत्यक्षीभूतस्सशरीरः आनंदसन्दोह इवाराजत । क्रमेण च वलक्षपक्षक्षपाकर इव प्रतिदिवसमुपचीयमानस्संचरणचतुरः षडब्ददेश्यो नग्नः क्रोडारसैकमग्नः प्रफुल्लविचित्रप्रसूननिचितलताविरचितहारमंडलो नयनोपकंठलंबिनश्चिकुरनिकरानसकृन्निजपाणिनोत्सारयन्नाश्रवणमूलमेकाकी कंदरद्वारदेशे पर्यटन्नवलोक्य च प्रधावंतमेकं वातायुपोतं तजिघृक्षया स बालः सुदूरमन्वधावत् । जयंतिका तु वर्तते बहिः क्रीडासक्तो वत्स इति मन्वाना सुचिरं तापस्या जीवसेनोदन्तमेवानुलपन्ती कंदराभ्यंतरे बहोः कालादप्यनागतं तनयं द्रष्टकामा बहिरागत्य तमदृष्ट्वा चावेगसाध्वसवेपमानहृदया निजदौर्भाग्यमनुचिंत्य भृशं दुःखिता सबाष्पगद्दं वत्स ! वत्सेति तारतारमाह्वयन्तो निर्निरोधमाकंदन्तो समुद्विग्नहृदयया तया तापस्या सह तत्र तत्र कुंजपुंजेषु विटपितटेषु गिरिविवरेषु पल्वलकूलेषु दरीषु वल्मोकप्रांतेषु स्रवंतीतीरेषु चान्विष्यान्विष्य तदलाभदुःखभरदम्यमानकंठापि मुक्तकण्ठी विललाप।
हा! क्कासि वत्स ! मंदभाग्यामिमां मां विहाय व गतोऽसि ? पतिविरहितापि धृतप्राणा परुषहृदयेति किमु मचित्तभावनया मजिहासया कापि गतः १ कथमद्य प्राणिमि पापकारिणी ? किमिदानीमपि न स्फुटितं हृदयं मदोयम् ? हा ! प्रलोभनशील ! विधिहतक ! नाहं पतिसुतविरहिता प्राणिमि । भवत्संकल्पमन्यधा कल्पयामि। वत्स ! तिष्ठ तावद्यावदहमपि भवंतमनुव्रजामि । हा! इति बहुधा रुदती भृगुतटा