________________
द्वितीवलहरी
संहृतमुजयुगलः पद्मालयावल्लमः ? आहोखिदधिगतविग्रहो रतिपतिः। बहो सौन्दर्यमदृष्टपूर्वमिदम् । हंत ! पुरः प्रचलत्येव हगासेचनकरूपो भूपोऽयं तदवलोकय लोचनमस्य लक्ष्मीविलासावाससहस्रपत्रत्रपाकरम्। पश्य ललाटमस्याष्टमीशशांकसंकाशमिति। किंच ललनाजनमध्यात्कथंकथमपि समागतां क्षौमसालतलसमुत्कीर्णदंतसालभंजिकापृष्ठगततया सखि ! देहि मे किंचिदिवावकाशम्। अहमप्यवलोकयामीत्यभिधाय निश्चंचलतानिवर्णनेन पुत्रिकेति त्रपया नम्रताम्रमुखोमन्यतः प्रस्थितां कांचिन्मुग्धां समीक्ष्य कृतहासतया कुत्रचित् प्रणयकलहकुपितकामिनीप्रसादनधोरणी प्रकाशयतः प्रणिपतनपरस्य कृतकपुरुषविग्रहस्य पार्श्ववर्तिन्यां कस्यांचित् सखि ! किमिदमिहापि वल्लभस्ते भवत्सपत्नीप्रसादनाय समस्तजनसमक्षं चरणयोः प्रणिपततीति निगदितं सखीभिर्निशम्य वचनं प्रकाशितमात्सर्यायां समुत्सारिततत्सन्निधानायां सतालं कृतपरिहासतया, किं न जानासि मुग्धे ! पार्थवर्तिनमपि गुरुजनं ? विजुभते स्वेच्छालापः। मास्त्विति परिहासाय निगदत्सु सखीजनेषु क्षेतव्योऽयमपराध इति निकटवर्तिनस्समुत्कीर्णपुरुषविग्रहस्य पादयोः प्रणिपतन्ती सखीमवलोक्य कृतादृहोसतया, सखि ! विलासिनि ! किमु नावेक्षसे कथंचित्पंजरादायातस्ते शुको गृह्यते बिडालेनेति कृतकपृपदंशकोपकंठगतं सखोजनदर्शितं निर्वर्ण्य मरकतमयं कीर तज्जिघृक्षया तां सरमसमनुसरंती विलोक्य कृतपरिहासतया, च परिहासमयानीव, निबिडनिचितमुखकमलनिकरतया कमलबनविराजितानीव उन्मोलितायतनयनकुवलयतया कुवलयतोरणमयानीव प्रतिगवाक्षं प्रतिभवनद्वारं प्रतिक्षामं प्रतिस्तंभं प्रतिशिखरं अविरलसंभृतसुन्दरीसमूहतया सुन्दरीभिरेव विरचितानीव विस्मयमुपजनयंत्यदृष्टपूर्वाणि हाणि विस्मयसंस्पृष्टहृदयोऽपि गंभीरस्वभावतयाप्रकटितमुखविकारः कटाक्षेणैवावलोकयन् स्वयमेव सुन्दरा इति भावनया भ्रूभंगाधरदशनादिमुखविकारेण श्मश्रुलताशिखरसमुन्नमनेनापांगावलोकनेन शिरःपुरोभागललाटतटलंबितकेशकलापेन
J-10