Jain Siddhanta Kaumudi Purvardha

SR No.: 010021
Original Sutra Author: N/A
Author: Ratnachandra Maharaj
Publisher: Nagrajji Nahar Jaipur
Total Pages: 77
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & Principle
File Size: 4 MB

Page 51

उकारान्तपुल्लिङ्गाः मुणोण । मुणिणो, मुणीओ । युणीहिन्तो । मुणिणो, झुणिस । मुणीणं । माणसिं, मुरिणमि,
मुणीसु॥ अपदिति-इदुद्भयाम् , णो, वेति पदत्रयस्यानुवृत्तिः । अएञ्च अतोच्च स्सश्च अएदतोत्स्सास्तेषामिति विग्रहः । मुणि + अए इत्यत्रानेन हो इत्यादेशे मुणिणो पक्षे अएतः स इति स्सादेशे मुणिस्स पक्षे आदि'दुद्भय-इत्यादिना पूर्वसवर्णदोघे मुणीए इति रूपं भवति । गुणि + अण इत्यत्र 'आदिदुद्भय' इत्यादिना पूर्वसवर्णदीर्घ इणाणेहीसीसूनामित्यनेन वैकल्पिके ममागमे मुणीणं; ममागमाभावे मुणीण । मुणि+ अश्रोत् : अत्रानेन णो इत्यादेशे मुणिगो; पक्षे अकारस्य पूर्वसवर्ण दीर्घादेशे प्रकृतिभावे मुणीो । मुणि + इहिंतो अत्रादिदुतः इति सूत्रं प्रवाध्य पूर्वसवर्णदीचे मुाहिन्तो । मुणि + स्स इत्यत्रानेन सूत्रेण णो इत्यादेशे मुणिणो; पक्षे मुणिस । मुणीणं पूर्ववत् । मुणि+मि इत्यत्र सिरिति स्यादेशे मौ व्यञ्जनादौ नान इत्यनेन ममागमें : मुर्णिसि; स्यादेशाभावे मुणिमि । मुणि + इसु अत्र सवर्णदीचे मुणीसु ।
. . इदुद्भयामामन्त्रण उत्तः । ३।४।६८॥ . . : इकारोकाराभ्यां परस्यामन्त्रणैकवचनस्य लोपो वा स्यात् । भो ! भुणि ! मुणी । झुणिणो,
मुणी । एवं तवस्सिगिरिजलहिप्रभृतयः । 'इदुन्यामिति-लोपो वेति पदद्वयमनुवर्तते। मुणि + उ इत्यत्रानेनोतोलोपे भो ! मुणि! पक्षे पूर्वसवर्णदार्धे भो ! मुणी ! । मुणि + अ इत्यत्राएदतोत्सानामस्त्रियामिति सूत्रेण णो इत्यादेशे भो ! मुणिणो, पक्षे पूर्व सवर्णदोघे भो ! मुणी । एवं सर्वत्र बोध्यम् ।।
अथ उकारान्ताः पुल्लिङ्गाः .
. . . . . . अतोऽयोडबोडौ पुंसि ॥ ४।३ । ५१ ॥ इकारोकाराभ्यां परस्य प्रथमाबहुवचनस्य क्रमेणायोड् अवोड् इत्यादेशौ वा स्यातां पुंसि । साहवो, साहुणो, साहू । साहुं । साहुणो, साहू । साहुणा । साहूहिं, साहूहि । साहुस्स साहुणो । साहूण । साहूणं, साहूण । साहुणो, साहूओ । साहूहिन्तो । साहुस्स, साहुणो । साहूणं, साहूंण । साहुंसि, साहुंमि । साहूसु । भो साहु ! साहू ! साहबो, साहुणो, साहू । एवं सवन्नुभाणुप्रभृतयः।
। अतोऽवोडेति-इदुद्भयाम, वा, इति चानुवर्तते । अत इति पाठ्यन्तम् । अयोडवोडौ इति प्रथमाद्विवचनान्तम् । पुंसीति सप्तम्यन्तम् । इकारात्परस्यायोड् उकारात्परस्यावोडित्यर्थः । साहु + अ इत्यत्रानेन.