________________
( १८ ) तथा पुद्गलका स्वरूप इस प्रकारसे हैं । सद्धंधयार जजोओ पहा गया तवेइया। वएण रस गंध फासा पुग्ग लाणंतु लक्खणं ॥
उत्त० अ० २७ गाथा १३ ॥ वृत्ति-शब्दो ध्वनि रूप पौगलिकस्तथान्धकार तदपि पुद्गल रूपं तथा उद्योतोरत्नादीनां प्रकाशस्तथा प्रभा चन्द्रादीनां प्रकाशः तथा छेत्या वृक्षादीनां छाया शेत्यगुणा तथा आतपो रवरुष्णप्रकाश इति पुद्गलस्वरूपं वा शब्दः समुच्चये वर्णगंधरस स्पाः पुद्गलानां लक्षण ज्ञेयं वर्णाः शुक्लपीतहरितरक्तकृष्णादयो गंधो दुर्गन्धमुगन्धात्मको गुणः रसो पद तीक्ष्ण कटक कपायाम्ल मधुर लवणाद्या स्पोः शीतोष्ण खर मृदु, स्निग्ध रुक्ष वधुगुर्वोदयः एते सर्वेपि पुद्गलास्तिकाय स्कन्ध लक्षण,वाच्या क्षेयाः इत्यर्थः एभिलक्षणैरेष पुद्गला लक्ष्यन्ते इति भावः ॥ १२ ॥ ___ भावार्थ:-शब्दका होना, अन्धकारका होना, उद्योत, प्रमा, छाया (साया) वा तप्त, अथवा कृष्ण, नील, पीत. रक्तश्वेत, यह वर्ण और छः ही रस जैसेकि, कटुक, कपाय, तिक्त,खहा, मधुर और लवण, तथा दो गंध जैसेकि सुगंध, दुर्गंध, और अष्ट ही स्पर्श