________________
लक्ष्मेश्वरका लेख पराक्रमोकी प्रशस्ति है । इस लेखमें आये हुए ऐतिहासिक तथ्योका पूरा विवरण प्रो० भाण्डारकर और डा० फ्लीटने दिया है।
इस लेख (या काव्य) का मुख्य भाग १७.३२ श्लोकोका है । इनको रविकीर्ति के आशयानुसार, रघुवशके (चौथे सर्गके) रघुदिग्विजयके समान, 'पुलकेशी सत्याश्रय दिग्विजय' कहा जा सकता है । इस काव्य (कविता) की रचनामें रविकीर्तिका कालिदासके रघुवशका तथा भारविके किरातार्जुनीयका गहरा अध्ययन स्पष्ट काम कर रहा है। इसलिए उन्हींके शब्दोमें उनका यह कथन कि 'स विजयतां रविकीर्ति कविताश्रितकालिदासभारवि-कीर्ति.' सचमुचमें ठीक है।
श्लोक २२ में बताया गया है कि पुलकेशीका प्रताप इतना तेज था कि लाट, मालव और गूर्जर लोग अपने आप ही उनकी शरण आते थे, वलपूर्वक नहीं।]
[इ० ए०, जिल्द ५, पृ० ६७-७१]
लक्ष्मेश्वर-संस्कृत।
-[१]जयत्यतिशयजिनै सुरस्सुरवन्दितः ।
श्रीमाजिनपतिस्सृष्टेरादेः कर्ता दयोदयः ।। देहहिसरि (इह हि खस्ति)॥
चालुक्यपृथ्वीवल्लभकुलतिलकेपु वहुप्रतीतेषु रणपराक्रमाङ्कमहाराजो भवत्तद्राजतनयः राजितनयो विवर्द्धितैश्चर्यश्चतुस्समुद्रान्तस्नाततुरङ्गेभपदातिसेनासमूह, एरैय्यनामधेयः श्रीमान् ॥
१ देखो प्रो० भाण्डारकरकी Early History of the Dekkan, 2nd ed, especially p. 51, 5 TỶo Frient Dynasties of the Kanarese Districts, 2nd ed. especially p 349 ff.