________________
लधुविद्यानुवाद
१७
(७ ) परस्पराभिमुखौ ग्रथितागुलिको करौ कृत्वा तर्जनीभ्यामनामिके गृहीत्वा मध्यमे प्रसार्य तन्मध्ये
अंगुष्ठ द्वय निक्षिपेत् इति (सौमय मुद्रा) 'सौभाग्य मुद्रा'। (८) किचिद्गभितौ हस्तौ समौ विधाय ललाट देशे योजनेन 'सुक्ता सुक्ति मुद्रा' । (६) मिथपराग मुखौ करौ सयोज्यागुलो विदूर्ध्यात्म सम्मुख कर द्वयपरावर्तनेन 'मुद्गर मुद्रा' । (१०) वामकर सहितागुलि हृदयाने निवेश्य दक्षिण मुष्टिबद्ध तर्जनोमूर्धी कुर्यादिति तर्जनी
मुद्रा। (११) अगुलीत्रिक सरलीकृत्य तर्जन्य गुष्ठीमिल यित्वा हृदयाग्रेधार्येदिति प्रवचनमुद्रा। (१२) अन्योन्य ग्रथितागुलिषु कनिष्ठानामिकयो मध्यमा तर्जन्योश्च सयोजनेन गोस्तनाकार
धनुमुद्रा। [चित्र स० २१] (१३) हस्ततलिकोपरि हस्ततलिका कार्या इति आसन मृद्रा।। (१४) दक्षिणागुप्ठेन तर्जनीमध्यमे समाक्रम्यपुनर्मध्यमा मोक्षणेन नाराचमुद्रा । (१५) करस्थापनेन जनमुद्रा । (१६) वामहस्तपृष्ठोपरि दक्षिण हस्त तले निवेशने अंगूष्ठ द्वय चालनेन 'मोन मुद्रा' । (१७) दक्षिणहस्तस्य तर्जनी प्रसार्य मध्यमा ईपदवक्रोकरणे अकुश मुद्रा। [चित्र स० ६) (१८) बद्धमुष्टयो करयो सलग्न समुखाँगुष्ठयो हृदय मुद्रा। [चित्र स० १३] (१९) तावेवमुष्टी समीकृत्वा गुष्ठ शिरसिविन्यस्येदिति 'शिरोमुद्रा'। (२०) मुष्टिबद्धे विधाय कनिष्ठ मगुष्ठप्रसारयेत् इति 'शिखामुद्रा' । (२१) पूर्ववत् मुष्टि बध्वा तर्जन्यो प्रसारयेदिति 'कवचमुद्रा' । (२२) कनिष्ठा मगुष्ठेन सपीड्यशेषागुली प्रसारयेदिति 'क्षरमुद्रा' । (२३) तनदक्षिण करेण मुष्टि बध्वा तर्जनी मध्यमे प्रसारयेत् इति 'अस्त्र मुद्रा' । (२४) हृदयादीना विन्यास मुद्रा प्रसारितोन्मुखाभ्या हस्ताभ्या पादागुलि तलान्मस्तकस्पर्शान
_ 'महामुद्रा'। (२५) हस्ताभ्यामजुलि कृत्वा नाभिकामूल पर्वागुष्ठ सयोजनेन 'मावाहिनी मद्रा'। (२६) इयमेवाधोमुखी 'स्थापनी मुद्रा'। चित्र स० ११] (२७) सलग्नमुष्ट्युछितागुष्ठौ करौ 'सन्निधानी मुद्र।' । [चित्र स० १२] (२८) तामेवगुष्ठो 'निष्ठुरा मुद्रा' एतातिस्र 'अवगाहनादि मुद्रा' । (२६) अन्योन्यग्रथितागुलीषु कनिष्ठानामिकयोर्मध्यमा तर्जन्या विस्तारित तर्जन्यो वामन
तलचालनेन त्रासनी नेत्रास्त्रयो 'पूज्यमुद्रा'। (३०) अंगुष्ठे तर्जनी सयोज्य शेषोंगुली प्रसारणेन पाशमुद्रा'। [चित्र स० ३]