________________
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-२
(२.२.१८९-१८९)
पणीततरसामञ्जफलवण्णना
१८९. तन्ति यथा दासवारे "एवमेवाति वुत्तं, न तथा इध कस्सकवारे, तदवचनं कस्माति अनुयुञ्जय्य चेति अत्थो। एवमेवाति वुच्चमानेति यथा पठमदुतियानि सामञफलानि पञत्तानि, तथायेव पञपेतुं सक्का नु खोति वुत्ते । एवरूपाहीति यथावुत्तदासकस्सकूपमासदिसाहि उपमाहि । सामञफलं दीपेतुं पहोति अनन्तपटिभानताय विचित्तनयदेसनभावतो । तत्थाति एवं दीपने | परियन्तं नाम नत्थि अनन्तनयदेसनभावतो, सवने वा असन्तोसनेन भिय्यो भिय्यो सोतुकामताजननतो सोतुकामताय परियन्तं नाम नत्थीति अत्थो । तथापीति “देसनाय उत्तरुत्तराधिकनानानयविचित्तभावे सतिपी"ति (दी० नि० टी० १.१८९) आचरियेन वुत्तं, सतिपि एवं अपरियन्तभावेतिपि युज्जति । अनुमानञाणेन चिन्तेत्वा। उपरि विसेसन्ति तं ठपेत्वा तदुपरि विसेसमेव सामञफलं पुच्छन्तो। कस्माति आह . “सवने"तिआदि । एतेन इममत्थं दीपेति- अनेकत्था समानापि सद्दा वत्तिच्छानुपुब्बिकायेव तंतदत्थदीपकाति ।
साधुकं साधूति एकत्थमेतं साधुसद्दस्सेव क-कारेन वड्वेत्वा वुत्तत्ता। तेनेव हि साधुकसद्दस्सत्थं वदन्तेन साधुसद्दो अत्थुद्धारवसेन उदाहटो। तेन च ननु साधुकसद्दस्सेव अत्थुद्धारो वत्तब्बो, न साधुसद्दस्साति चोदना निसेधिता। आयाचनेति अभिमुखं याचने, अभिपत्थनायन्ति अत्थो । सम्पटिच्छनेति पटिग्गहणे । सम्पहंसनेति संविज्जमानगुणवसेन हंसने तोसने, उदग्गताकरणेति अत्थो ।
साधु धम्मरुचीति गाथा उम्मादन्तीजातके (जा० २.१८.१०१) । तत्थायमट्ठकथाविनिच्छयपवेणी -सुचरितधम्मे रोचेतीति धम्मरुचि, धम्मरतोति अत्थो । तादिसो हि जीवितं जहन्तोपि अकत्तब्बं न करोति । पञ्जाणवाति पञवा आणसम्पन्नो । मित्तानमद्दब्भोति मित्तानं अदुस्सनभावो । “अदूसको अनुपघातको"ति (दी० नि० टी० १.१८९) आचरियेन वुत्तं । “अद्रुब्भो''तिपि पाठो द-कारस्स द्र-कारं कत्वा ।
दळहीकम्मेति सातच्चकिरियायं । आणत्तियन्ति आणापने । इधापीति सामञफलेपि । अस्साति साधुकसद्दस्स । “सुणोहि साधुकं मनसि करोही''ति हि साधुकसद्देन सवनमनसिकारानं सातच्चकिरियापि तदाणापनम्पि जोतितं होति। आयाचनेनेव च उय्योजनसामञतो आणत्ति सङ्गहिताति न सा विसुं अत्थुद्धारे वुत्ता । आणारहस्स हि
50
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org