________________
३२२
(२.८.४०५ - ४०५ )
इदानि पन बहूसुपि पोत्थकेसु “ तं निसीदापेत्वा" ति कारितवसेन पाठो दिस्सति । अचिरमुपसम्पन्नस्स अस्साति अचिरूपसम्पत्रो, अत्थमत्तं पन दस्सेतुं “ उपसम्पन्नो हुत्वा नचिरमेवा" ति आह । कायचित्तविवेकाव इधाधिप्पेता उपधिविवेकत्थं पटिपज्जनाधिकारत्ताति वृत्तं " कायेन चेव चित्तेन चा "ति । वूपकट्ठोति विवित्तो । तादिसस्स सीलविसोधने अप्पमादो अवुत्तसिद्धति कम्मट्ठाने अप्पमादमेव दस्सेति । पेसितचित्तोति निब्बानं पति पेसितचित्तो, तन्निन्नो तप्पोणो तप्पब्भारोति वुत्तं होति, एवंभूतो च तथा अनपेक्खता विस्सज्जितकायो नामाति अधिप्पायमाविकातुं “विस्सट्ठअत्तभावो "ति वुत्तं । अत्ताति चेत् चित्तं वुच्चति रूपकायस्स अविसयत्ता । यस्साति अरहत्तफलस्स । जातिकुलपुत्तापि आचारसम्पन्ना एव अरहत्ताधिगमाय पब्बज्जापेक्खा होन्तीति तेपि जातिकुलपुत्ते तेव आचारकुलपुत्तेहि एकसङ्गहे करोन्तो “ आचारकुलपुत्ता "ति आह । इमिना हि आचारसम्पन्ना जातिकुलपुत्तापि सङ्गहिता होन्ति । आचारसम्पन्नानमेवाधिप्पेतभावो च " सम्मदेवा" ति सद्दन्तरेन विञ्ञयति । " ओतिण्णोम्हि जातिया "तिआदिना नयेन हि संवेगपुब्बिकं यथानुसिट्टं पब्बज्जं सन्धाय " सम्मदेवा" ति वुत्तं । तेनाह " हेतुनाव कारणेनेवा "ति । तत्थ हेतुनाति नयेन उपायेन । कारणेनेवाति तब्बिवरणवचनं । तन्ति अरहत्तफलं । तदेव हि "अनुत्तरं ब्रह्मचरियपरियोसान "न्ति वत्तुमरहति अञ्ञेसं तथा अभावतो । “यंतंसद्दा निच्चसम्बन्धा'' ति सद्दनयेनपि तदत्थं दस्सेति " तस्स ही " तिआदिना । “यस्सत्थाय... पे०.... पब्बज्जन्ती 'ति पुब्बे वुत्तस्स तस्स अरहत्तफलस्स अत्थाय कुलपुत्ता पब्बजन्ति, तस्मा अरहत्तफलमिधाधिप्पेतन्ति विञ्ञयतीति अधिप्पायो । नत्थि परो जनो तथा सच्छिकरणे पच्चयो यस्साति अपरप्पच्चयो, तं । उप-सद्दो विय सं- सद्दोपि धातुसद्दानुवत्तको वृत्तं "पापुणित्वाति, पत्वा अधिगन्त्वाति अत्थो । उप-सद्दो वा धातुसद्दानुवत्तको सं- सद्दो पन धातुविसेसकोति आह " सम्पादेत्वा"ति, असेक्खा सीलसमाधिपञायो निप्फादेत्वा, परिपूरेत्वावाति अत्थो ।
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-२
निपेतुन्ति निगमनवसेन परियोसापेतुं । “ब्रह्मचरियपरियोसानं...पे०... विहासी ति इमिना एव हि अरहत्तनिकूटेन देसना परियोसापिता, तं पन निगमेतुं " अञ्ञतरो... पे०... अहोसी" ति धम्मसङ्गाहकेहि वृत्तं । एकतोव इध अञ्ञतरो, न पन नामगोत्तादीहि अपाकटतो । अरहन्तानन्ति उब्बाहने चेतं सामिवचनं । तथा उब्बाहितत्ता च तेसमब्भन्तरोति अत्थो आपन्नोति अधिप्पायं दस्सेन्तो “भगवतो "तिआदिमाह । केचि पन एवं वदन्ति - अरहन्तानन्ति चेतं सम्बन्धेयेव सामिवचनं अतो चेत्थ सह पाठसेसेन
Jain Education International
322
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org