________________
( २.३.२५८ - २५८)
अम्बट्टमाणवकथावण्णना
एत्था”तिआदिमाह । यस्मा रागादयो सत्त पापधम्मा लोके उप्पज्जन्ति, उप्पज्जमाना च ते सत्तसन्तानं छादेत्वा परियोनन्धित्वा कुसलप्पवत्तिं निवारेन्ति, तस्मा ते इध छदसद्देन वुत्ताति दस्सेति " रागदोसा "तिआदिना । दुच्चरितन्ति मिच्छादिट्ठितो अञ्ञेन मनोदुच्चरितेन सह तीणि दुच्चरितानि, मिच्छादिट्ठि पन विसेसेन सत्तानं छदनतो, परमसावज्जत्ता च विसुं गहिता । वुत्तञ्च "सब्बे ते इमेहेव द्वासट्ठिया वत्थूहि अन्तोजालीकता, एत्थ सिताव उम्मुज्जमाना उम्मुज्जन्ती "तिआदि (दी० नि० १.१४६) । तथा मुय्हनट्ठेन मोहो, अविदितकरणट्टेन अविज्जाति पवत्तिआकारभेदेन अञ्ञाणमेव द्विधा वृत्तं । तथा हिस्स द्विधापि छदनत्थो कथितो " अन्धतमं तदा होति, यं मोहो सहते नर "न्ति, (महानि० ५, १५६, १९५) “अविज्जाय निवुतो लोको, वेविच्छा पमादा नप्पकासती 'ति (सु० नि० १०३९; चूळनि० पारायनवग्ग. २) च । एवं रागदोसादीनम्पि छदनत्थो वत्तब्बो । महापदानकथायं (दी० नि० अट्ठ० २.३३) पन रागदोसमोहमानदिट्ठिकिलेसतण्हावसेन सत्त पापधम्मा गहिता । तत्र रञ्जनट्ठेन रागो, तण्हायनट्टेन तण्हाति पवत्तिआकारभेदेन लोभ एव द्विधावुत्त । तथा हिस्स द्विधापि छदनत्थो एकन्तिकोव । यथाह “अन्धतमं तदा होति, यं रागो सहते नर "न्ति, "कामन्धा जालसञ्छन्ना, तण्हाछदनछादिता "ति (उदा० ९४) च, किलेसग्गहणेन च वृत्तावसिट्ठा विचिकिच्छादयो वृत्ता ।
Jain Education International
सत्तहि पटिच्छन्नेति हेतुगब्भवचनं, सत्तहि पापधम्मेहि पटिच्छन्नत्ता किलेसवसेन अन्धकारे लोकेति अत्थो । तं छदनन्ति सत्तपापधम्मसङ्घातं छदनं । विवट्टेत्वाति विवट्टं कत्वा विगमेत्वा । तदेव परियायन्तरेन वुत्तं "समन्ततो सञ्जातालोको हुवा किलेसछदनविगमो एव हि आलोको, एतेन विवट्टयितब्बो विगमेतब्बोति विवट्टो, छादेति पटिच्छादेतीति छदो, विवट्टो छदो अनेनाति विवट्टच्छदा, विवट्टच्छदो वाति अत्थं दस्सेति । अयहि विवट्टच्छदसद्दो दलहधम्मपच्चक्खधम्मसद्दादयो विय पुल्लिङ्गवसेन आकारन्तो, ओकारन्तो च हो । तथा हि महापदानट्ठकथायं वृत्तं “रागदोसमोहमानदिट्ठिकिलेसतण्हासङ्घातं छदनं आवरणं विवटं विद्धंसितं विवटकं एतेनाति विवटच्छदो, ‘विवट्टच्छदा तिपि पाठो, अयमेवत्थो 'ति, (दी० नि० अट्ठ० २.३३ ) तस्सा लीनत्थप्पकासनियम्पि वृत्तं "विवट्टच्छदाति ओकारस्स आकारं कत्वा निद्देसो 'ति । सद्दविदू पन “आधन्वादितोति लक्खणेन समासन्तगतेहि धनुसद्दादीहि क्वचि आपच्चयो "ति वत्वा ‘“कण्डिवधन्वा, पच्चक्खधम्मा, विवट्टच्छदा ति पयोगमुदाहरन्ति ।
कस्मा पदत्तयमेतं वृत्तन्ति अनुयोगं हेतालङ्कारनयेन परिहरन्ती " तत्था ''ति आदिमाह
२०९
209
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org