Silakkhandhavagga Abhinava Tika Part 2

SR No.: 009986
Original Sutra Author: N/A
Author: Vipassana Research Institute Igatpuri
Publisher: Vipassana Research Institute Igatpuri
Publication Year: 1998
Total Pages: 456
Language: Sanskrit
Classification: Interfaith & Buddhism
File Size: 18 MB

Page 221

१९६
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-२
(२.३.२५८-२५८)
सिज्झतीति वेदितब्बं । लक्खणानीति लक्खणदीपकानि मन्तपदानि । पज्जगज्जबन्धपवेसनवसेन पक्खिपित्वा। ब्राह्मणवेसेनेवाति वेदवाचकब्राह्मणलिनेनेव । वेदेति महापुरिसलक्खणमन्ते । महेसक्खा सत्ताति महापुञ्जवन्तो पण्डितसत्ता । जानिस्सन्ति इति मनसि कत्वा वाचेन्तीति सम्बन्धो। तेनाति तथा वाचनतो। पुब्बेति “तथागतो उप्पज्जिस्सती"ति वत्तब्बकालतो पभुति तथागतस्स धरमानकाले । अज्झायितब्बवाचेतब्बभावेन आगच्छन्ति पाकटा भवन्ति । एकगाथाद्विगाथादिवसेन अनुक्कमेन अन्तरधायन्ति। न केवलं लक्खणमन्तायेव, अथ खो अञ्जेपि वेदा ब्राह्मणानं अाणभावेन अनुक्कमेन अन्तरधायन्ति एवाति आचरियेन (दी० नि० टी० १.२५८) वुत्तं ।
बुद्धभावपत्थना पणिधि, पारमीसम्भरणं समादानं, कम्मस्सकतादिपञा आणं । “पणिधिमहतो समादानमहतोतिआदिना पच्चेकं महन्तसद्दो योजेतब्बो''ति (दी० नि० टी० १.२५८) आचरियेन वुत्तं । एवञ्च सति करुणा आदि येसं सद्धासीलादीनं ते करुणादयो, ते एव गुणा करुणादिगुणा, पणिधि च समादानञ्च आणञ्च करुणादिगुणा च, तेहि महन्तो पणिधिसमादानञाणकरुणादिगुणमहन्तोति निब्बचनं कातब् । एवहि द्वन्दतोपरत्ता महन्तसद्दो पच्चेकं योजीयतीति । अपिच पणिधि च समादानञ्च आणञ्च करुणा च, तमादि येसं ते तथा, तेयेव गुणा, तेहि महन्तोति निब्बचनेनपि अत्थो सूपपन्नो होति, पणिधिमहन्ततादि चस्स बुद्धवंस (बु० वं० ९ आदयो) चरियापिटकादि (चरिया० पि० १ आदयो) वसेन वेदितब्बो | महापदानसुत्तट्ठकथायं पन “महापुरिसस्साति जातिगोत्तकुलपदेसादिवसेन महन्तस्स पुरिसस्सा''ति (दी० नि० अट्ठ० २.३३) वुत्तं । तत्थ "खत्तियो, ब्राह्मणो''ति एवमादि जाति। "कोण्डो , गोतमो''ति एवमादि गोत्तं । "पोणिका, चिक्खल्लिका, साकिया, कोलिया"ति एवमादि कुलपदेसो, तदेतं सब्बम्पि इध आदिसद्देन सङ्गहितन्ति दट्ठब्बं । एवहि सति “द्वेयेव गतियो भवन्तीति उभिन्नं साधारणवचनं समत्थितं होतीति ।
निहाति निष्फत्तियो सिद्धियो। नन्वायं गति-सद्दो अनेकत्थो, कस्मा निट्ठायमेव वुत्तोति आह' 'कामञ्चायन्तिआदि। भवभेदेति निरयादिभवविसेसे । सो हि सुचरितदुच्चरितकम्मेन सत्तेहि उपपज्जनवसेन गन्तब्बाति गति । गच्छति पवत्तति एत्थाति गति, निवासट्टानं । गमति यथासभावं जानातीति गति। पञ्चा, गमनं ब्यापनं गति, विस्सटभावो, सो पन इतो च एत्तो च ब्यापेत्वा ठितताव । गमनं निप्फत्तनं गति,
196