________________
४३४
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-१
(१.१.१४९-१४९)
तथा “अस्थि भिक्खवे''तिआदि आरम्भो । “कतमे च ते''तिआदि पुच्छा । “सन्ति भिक्खवे''तिआदि आरम्भो । “किमागम्मा"तिआदि आरम्भपुच्छा । “यथा समाहिते''तिआदि पदसुद्धि, नो आरम्भसुद्धि, नो च पुच्छासुद्धि । “इमे खो''तिआदि पदसुद्धि चेव पुच्छासुद्धि च आरम्भसुद्धि च । इमिना नयेन सब्बत्थ आरम्भादयो वेदितब्बा । अयं पदारम्भानं सोधितासोधितभावविचारणलक्खणो सोधनहारो नाम, 'वुत्तम्पि च “विस्सज्जितम्हि पञ्हे, गाथायं पुच्छितायमारब्भा"तिआदि (नेत्ति० ४.१३) ।
अधिट्ठानहारवण्णना
___ "अवण्ण"न्ति सामञतो अधिट्टानं । तमविकप्पेत्वा विसेसवचनं “ममं वा"ति । धम्मस्स वा सङ्घस्स वाति पक्खेपि एस नयो । तथा “सील"न्ति सामञतो अधिट्टानं । तमविकप्पेत्वा विसेसवचनं “पाणातिपाता पटिविरतो'तिआदि । “अञ्चेव धम्मा"तिआदि सामञतो अधिट्टानं, तमविकप्पेत्वा विसेसवचनं "तयिदं भिक्खवे, तथागतो पजानाती"तिआदि, तथा “पुब्बन्तकप्पिका''तिआदि सामञतो अधिट्टानं । तमविकप्पेत्वा विसेसवचनं “सस्सतवादा"तिआदि । इमिना नयेन सब्बत्थ यथादेसितमेव सामञविसेसा निद्धारेतब्बा। अयं सुत्तागतानं धम्मानं अविकप्पनावसेन यथादेसितमेव सामञविसेसनिद्धारणलक्खणो अधिट्ठानहारो नाम, यथाह “एकत्तताय धम्मा, येपि च वेमत्तताय निद्दिवा''तिआदि (नेत्ति० ४.१४) ।
परिक्खारहारवण्णना आघातादीनं “अनत्थं मे अचरी'तिआदीनि (ध० स० १२३७; विभं० ९०९) एकूनवीसति आघातवत्थूनि हेतु। आनन्दादीनं आरम्मणाभिसिनेहो हेतु। सीलस्स हिरिओत्तप्पं, अप्पिच्छतादयो च हेतु । “गम्भीरा''तिआदिना वुत्तधम्मस्स सब्बापि पारमियो हेतु। विसेसेन पञापारमी। दिट्ठीनं असप्पुरिसूपनिस्सयो, असद्धम्मस्सवनं मिच्छाभिनिवेसेन अयोनिसोमनसिकारो च अविसेसेन हेतु । विसेसेन पन सस्सतवादादीनं अतीतजातिअनुस्सरणादि हेतु | वेदनानं अविज्जा, तण्हा, कम्मादिफस्सो च हेतु । अनुपादाविमुत्तिया अरियमग्गो हेतु। अाणस्स अयोनिसोमनसिकारो हेतु । तण्हाय संयोजनियेसु अस्सादानुपस्सना हेतु । फस्सम्स सळायतनानि हेतु । सळायतनस्स नामरूपं हेतु । भवनेत्तिसमुच्छेदस्स विसुद्धिभावना हेतूति अयं परिक्खारसवाते हेतुपच्चये
434
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org