________________
(१.१.१४९-१४९)
युत्तिहारसंवण्णना
४२३
युत्तिहारसंवण्णना ममन्ति सामिनिद्देसो युज्जति सभावनिरुत्तिया तथापयोगदिस्सनतो, अवण्णस्स च तदपेक्खत्ता। वाति विकप्पनत्थनिद्देसो युज्जति नेपातिकानमनेकत्थत्ता, एत्थ च नियमाभावतो । भिक्खवेति आमन्तननिद्देसो युज्जति तदत्थेयेव एतस्स पयोगस्स दिस्सनतो, देसकस्स च पटिग्गाहकापेक्खतोति एवमादिना ब्यञ्जनतो च -
सब्बेन सब्बं आघातादीनमकरणं तादिभावाय संवत्ततीति युज्जति इट्ठानिढेसु समप्पवत्तिसब्भावतो। यस्मिं सन्ताने आघातादयो उप्पन्ना, तन्निमित्तका अन्तराया तस्सेव सम्पत्तिविबन्धाय संवत्तन्तीति युज्जति कम्मानं सन्तानन्तरेसु असङ्कमनतो । चित्तमभिभवित्वा उप्पन्ना आघातादयो सुभासितदुब्भासितसल्लक्खणेपि असमत्थताय संवत्तन्तीति युज्जति कोधलोभानं अन्धतमसभावतो। पाणातिपातादिदुस्सील्यतो वेरमणी सब्बसत्तानं पामोज्जपासंसाय संवत्ततीति युज्जति सीलसम्पत्तिया महतो कित्तिसद्दस्स अब्भुग्गतत्ता । गम्भीरतादिविसेसयुत्तेन गुणेन तथागतस्स वण्णना एकदेसभूतापि सकलसब्ब गुणग्गहणाय संवत्ततीति युज्जति अनञसाधारणत्ता। तज्जाअयोनिसोमनसिकारपरिक्खतानि अधिगमतक्कनानि सस्सतवादादिअभिनिवेसाय संवत्तन्तीति युज्जति कप्पनजालस्स असमुग्घाटितत्ता। वेदनादीनं अनवबोधेन वेदनापच्चया तण्हा वड्डतीति युज्जति अस्सादानुपस्सनासब्भावतो, सति च वेदयितभावे (वेदयितरागे (दी० नि० टी० १.१४९) तत्थ अत्तत्तनियगाहो, सस्सतादिगाहो च विपरिप्फन्दतीति युज्जति कारणस्स सन्निहितत्ता। तण्हापच्चया हि उपादानं सम्भवति । सस्सतादिवादे पञपेन्तानं, तदनुच्छविकञ्च वेदनं वेदयन्तानं फस्सो हेतूति युज्जति विसयिन्द्रियविज्ञाणसङ्गतिया विना तदभावतो । छफस्सायतननिमित्तं वट्टस्स अनुपच्छेदोति युज्जति तत्थ अविज्जातण्हानं अप्पहीनत्ता। छन्नं फस्सायतनानं समुदयस्थङ्गमादिपजानना सब्बदिट्ठिगतिकसचं अतिच्च तिद्वतीति युज्जति चतुसच्चपटिवेधभावतो। इमाहियेव द्वासट्ठिया सब्बदिट्ठिगतानं अन्तोजालीकतभावोति युज्जति अकिरियवादादीनं, इस्सरवादादीनञ्च तदन्तोगधत्ता, तथा चेव हेट्ठा संवण्णितं । उच्छिन्नभवनेत्तिको तथागतस्स कायोति युज्जति भगवतो अभिनीहारसम्पत्तिया चतूसु सतिपट्टानेसु ठत्वा सत्तन्नं बोज्झङ्गानं यथाभूतं भावितत्ता । कायस्स भेदा परिनिब्बुतं न दक्खन्तीति युज्जति अनुपादिसेसनिब्बानप्पत्तियं रूपादीसु कस्सचिपि अनवसेसतोति इमिना नयेन अत्थतो च सुत्ते ब्यञ्जनत्थानं
423
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org