________________
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-१
(१.१.१४९-१४९)
"अकालकम्पनेना"ति वुत्तं । वेस्सन्तरजातके (जा० २.२२.१६५५) पन पारमीपूरणपुञतेजेन अनेकक्खत्तुं कम्पितत्ता अकालकम्पनं नाम भवति । सक्खिनिदस्सने कथेतब्बस्स अत्थस्सानुरूपतो सक्खि विय भवतीति वुत्तं “सखिभावेना"ति यथा तं मारविजयकाले (जा० अट्ठ० १.अविदूरेनिदानकथा)। साधुकारदानेनाति पकरणानुरूपवसेन वुत्तं यथा तं धम्मचक्कप्पवत्तनसङ्गीतिकालादीसु (सं० नि० ३.५.१०८१; महाव० १३; पटि० म० ३.३०१)।
"न केवल"न्तिआदिना अनेकत्थपथवीकम्पनदस्सनमुखेन इमस्स सुत्तस्स महानुभावतायेव दस्सिता । तत्थ जोतिवनेति नन्दवने । तहि सासनस्स आणालोकसङ्घाताय जोतिया पातुभूतट्ठानत्ता जोतिवनन्ति वुच्चतीति विनयसंवण्णनायं वुत्तं । धम्मन्ति अनमतग्गसुत्तादिधम्मं । पाचीनअम्बलटिकट्ठानन्ति पाचीनदिसाभागे तरुणम्बरुक्खेन लक्खितट्ठानं ।
एवन्ति भगवता देसितकालादीसु पथवीकम्पनमतिदिसति । अनेकसोति अनेकधा । सयम्भुना देसितस्स ब्रह्मजालस्स यस्स सुत्तसेट्ठस्साति योजना । इधाति इमस्मिं सासने । योनिसोति मिच्छादिटिप्पहानसम्मादिट्ठिसमादानादिना आयेन उपायेन पटिपज्जन्तूति अत्थो । अयं तावेत्थ अट्ठकथाय लीनत्थविभावना ।
पकरणनयवण्णना
"इतो परं आचरिय-धम्मपालेन या कता । समुट्ठानादिहारादि-विविधत्थविभावना ।।
न सा अम्हेहुपेक्खेय्या, अयहि तब्बिसोधना । तस्मा तम्पि पवक्खाम, सोतूनं आणवुड्डिया ।।
अयहि पकरणनयेन पाळिया अत्थवण्णना- पकरणनयोति च तम्बपण्णिभासाय वण्णनानयो। “नेत्तिपेटकप्पकरणे धम्मकथिकानं योजनानयोतिपि वदन्ती"ति अभिधम्मटीकायं वुत्तं । यस्मा पनायं देसनाय समुट्ठानपयोजनभाजनेसु, पिण्डत्थेसु च पठम निद्धारितेसु सुकरा, होति सुविओय्या च, तस्मा -
416
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
