Page Text
________________
(१.१.२८-२८)
पुब्बन्तकप्पिकसस्सतवादवण्णना
३३५
सच्चपच्चयाकारादिवसेन विभावनतो निपुणा। लोके अग्गपण्डितेन सम्मासम्बुद्धन वेदितब्बतो पकासितब्बतो पण्डितवेदनीया ।
अनावरणञाणपटिलाभतो हि भगवा “सब्बविदूहमस्मि, (म० नि० १.१७८; २.३४२; ध० प० ३५३; महाव० ११) दसबलसमन्नागतो भिक्खवे, तथागतो''तिआदिना (सं० नि० १.२.२१, २.२२) अत्तनो सब्बञ्जतादिगुणे पकासेसि, तेनेवाह "सयं अभिज्ञा सच्छिकत्वा पवेदेती"ति । सयं-सद्देन, निद्धारितावधारणेन वा निवत्तेतब्बमत्थं दस्सेतुं "अनञ्जनेय्यो हुत्वा"ति वुत्तं, अछेहि अबोधितो हुत्वाति अत्थो । अभिज्ञाति य-कारलोपो "अजाणता आपज्जती"तिआदीसु (परि० २९६) वियाति दस्सेति “अभिविसिटेन आणेना"ति इमिना । अपिच "सयं अभिज्ञा"ति पदस्स अनञ्जनेय्यो हुत्वाति अत्थवचनं, "सच्छिकत्वाति पदस्स पन सयमेव...पे०... कत्वाति । सयं-सद्दा हि सच्छिकत्वाति एत्थापि सम्बज्झितब्बो । अभिविसिटेन आणेनाति च तस्स हेतुवचनं, करणवचनं वा ।
तत्थ किञ्चापि सब्ब ताणं फलनिब्बानानि विय सच्छिकातब्बसभावं न होति, आसवक्खयाणे पन अधिगते अधिगतमेव होति, तस्मा तस्स पच्चक्खकरणं सच्छिकिरियाति आह “अभिविसिटेन आणेन पच्चक्खं कत्वा'ति । हेतुअत्थे चेतं करणवचनं, अग्गमग्गजाणसङ्घातस्स अभिविसिठ्ठजाणस्साधिगमहेतूति अत्थो । अभिविसिट्ठाणन्ति वा पच्चवेक्खणाजाणे अधिप्पेते करणत्थे करणवचनम्पि युज्जतेव । पवेदनञ्चेत्थ अञाविसयानं सच्चादीनं देसनाकिच्चसाधनतो, "एकोम्हि सम्मासम्बुद्धो"तिआदिना (महाव० ११; कथाव० ४०५) पटिजाननतो च वेदितब्बं । गुणधम्मेहीति गुणसङ्खातेहि धम्मेहि । यथाभूतमेव यथाभुच्चं सकत्थे ण्यपच्चयवसेन ।
वदमानाति एत्थ सत्तिअत्थो मानसद्दो यथा “एकपुग्गलो भिक्खवे, लोके उप्पज्जमानो उप्पज्जती''ति, (अ० नि० १.१.१७०; कथाव० ४०५) तस्मा वत्तुं उस्साहं करोन्तोति अत्थो । एवंभूता हि वत्तुकामा नाम होन्ति, तेनाह "तथागतस्सा"तिआदि । सावसेसं वदन्तापि विपरीतवदन्ता विय सम्मा वदन्तीति न वत्तब्बाति यथा सम्मा वदन्ति, तथा दस्सेतुं “अहापेत्वा"तिआदि वुत्तं । तेन हि अनवसेसवदनमेव सम्मा वदनन्ति दस्सेति । "वत्तुं सक्कुणेय्यु"न्ति इमिना च "वदेय्यु"न्ति एतस्स समत्थनत्थभावमाह यथा “सो इमं विजटये जट''न्ति (सं० नि० १.१.२३; पेटको० २२; मि० प० १.१.९) ये एवं भगवता थोमिता, ते धम्मा कतमेति योजना। “अत्थि भिक्खवे, अजेव
335
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009985 |
| Book Title | Silakkhandhavagga Abhinava Tika Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 516 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Interfaith, Buddhism, R000, & R005 |
| File Size | 19 MB |