________________
(१.१.२८-२८)
पुब्बन्तकप्पिकसस्सतवादवण्णना
३३३
भगवता"तिआदिना वुत्तवण्णस्स । तत्र पाळियं अयं सम्बन्धो-- न भिक्खवे, एत्तका एव बुद्धगुणा ये तुम्हाकं पाकटा, अपाकटा पन “अत्थि भिक्खवे, अञ्ज धम्मा''ति वित्थारो | “इमे दिट्ठिद्वाना एवं गहिता''तिआदिना सस्सतादिदिट्टिवानानं यथागहिताकारस्स सुञभावप्पकासनतो, “तञ्च पजाननं न परामसती"ति सीलादीनञ्च अपरामसनीयभावदीपनेन निच्चसारादिविरहप्पकासनतो, यासु वेदनासु अवीतरागताय बाहिरानं एतानि दिट्टिविबन्धकानि सम्भवन्ति, तासं पच्चयभूतानञ्च सम्मोहादीनं वेदककारकसभावाभावदस्सनमुखेन सब्बधम्मानं अत्तत्तनियताविरहदीपनतो, अनुपादापरिनिब्बानदीपनतो च अयं देसना सुञताविभावनप्पधानाति आह "सुञतापकासनं आरभी"ति।।
परियत्तीति विनयादिभेदभिन्ना मनसा ववत्थापिता तन्ति । देसनाति तस्सा तन्तिया मनसा ववत्थापिताय विभावना, यथाधम्मं धम्माभिलापभूता वा पापना, अनुलोमादिवसेन वा कथनन्ति परियत्तिदेसनानं विसेसो पुब्बेयेव ववत्थापितोति इममत्थं सन्धाय "देसनाय, परियत्तिय"न्ति च वुत्तं । एवमादीसूति एत्थ आदि-सद्देन सच्चसभावसमाधिपापकतिपुञआपत्तित्रेय्यादयो सङ्गय्हन्ति । तथा हि अयं धम्म-सद्दो "चतुन्नं भिक्खवे, धम्मानं अननुबोधा"तिआदीसु (अ० नि० १.४.१) सच्चे पवत्तति, "कुसला धम्मा अकुसला धम्मा''तिआदीसु (ध० स० तिकमातिका १) सभावे, “एवंधम्मा ते भगवन्तो अहेसु"न्तिआदीसु (दी० नि० २.१३, ९४, १४५; ३.१४२; म० नि० ३.१६७; सं० नि० ३.५.३७८) समाधिम्हि, “सच्चं धम्मो धिति चागो, स वे पेच्च न सोचति''तिआदीसु (सं० नि० १.१.२४६; सु० नि० १९०) पञ्जायं, “जातिधम्मानं भिक्खवे, सत्तानं एवं इच्छा उप्पज्जती"तिआदीसु (म० नि० १.१३१; ३.३७३; पटि० म० १.३३) पकतियं, “धम्मो सुचिण्णो सुखमावहाती''तिआदीसु (सु० नि० १८४; थेरगा० ३०३; जा० १.१०.१०२; १५.३८५) पुजे, “चत्तारो पाराजिका धम्मा''तिआदीसु (पारा० २३३) आपत्तियं, “सब्बे धम्मा सब्बाकारेन बुद्धस्स भगवतो आणमुखे आपाथमागच्छन्ती"तिआदीसु (महानि० १५६; चूळनि० ८५; पटि० म० ३.५) ओय्ये पवत्तति । धम्मा होन्तीति सत्तजीवतो सुञा धम्ममत्ता होन्तीति अत्थो । किमत्थियं गुणे पवत्तनन्ति आह "तस्मा"तिआदि ।
मकसतुण्डसूचियाति सूचिमुखमक्खिकाय तुण्डसङ्घाताय सूचिया। अलब्भनेय्यपतिट्ठो वियाति सम्बन्धो । अञत्र तथागताति ठपेत्वा तथागतं । "दुइसा"ति पदेनेव तेसं धम्मानं
333
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org