________________
(१.१.२७-२७)
महासीलवण्णना
३३१
अव्हायनाकारं दस्सेति । ये तु अ-कारतो अ-कारस्स लोपं कत्वा "सिरव्हायन"न्ति पठन्ति, तेसं पाठे अयमत्थो “मन्तं जप्पेत्वा सिरसा इच्छितस्स अत्थस्स अव्हायन''न्ति ।
२७. देवद्वानन्ति देवायतनं । उपहारन्ति पूजं । समिद्धिकालेति आयाचितस्स अत्थस्स सिद्धकाले । सन्तिपटिस्सवकम्मन्ति देवतायाचनाय या सन्ति पटिकत्तब्बा, तस्सा पटिस्सवकरणं । सन्तीति चेत्थ मन्तजप्पनेन पूजाकरणं, ताय सन्तिया आयाचनप्पयोगोति अत्थो । तस्मिन्ति यं “सचे मे इदं नाम समिज्झिस्सती''ति वुत्तं, तस्मिं पटिस्सवफलभूते यथाभिपत्थितकम्मस्मिं । तस्साति यो “पणिधी''ति च वुत्तो, तस्स पटिस्सवस्स | यथापटिस्सवहि उपहारे कते पणिधिआयाचना कता निय्यातिता होतीति । गहितमन्तस्साति उग्गहितमन्तस्स । पयोगकरणन्ति उपचारकम्मकरणं । इतीति कारणत्थे निपातो, तेन वस्सवोस्स-सद्दानं पुरिसपण्डकेसु पवत्तिं कारणभावेन दस्सेति, पण्डकतो विसेसेन असति भवतीति वस्सो। पुरिसलिङ्गतो विरहेन अवअसति हीळितो हुत्वा भवतीति वोस्तो। विसेसो रागस्सवो यस्साति वस्सो। विगतो रागस्सवो यस्साति वोस्सोति निरुत्तिनयेन पदसिद्धीतिपि वदन्ति । वस्सकरणं तदनुरूपभेसज्जेन । वोस्सकरणं पन उद्धतबीजतादिनापि, तेनेव जातकट्ठकथायं “वोस्सवराति उद्धतबीजा ओरोधपालका"ति वुत्तं । अच्छन्दिकभावमत्तन्ति इत्थिया अकामभावमत्तं । लिङ्गन्ति पुरिसनिमित्तं ।।
वत्थुबलिकम्मकरणन्ति घरवत्थुस्मिं बलिकम्मस्स करणं, तं पन उपद्दवपटिबाहनत्थं, वड्डनत्थञ्च करोन्ति, मन्तजप्पनेन अत्तनो, अ सञ्च मुखसुद्धिकरणं। तेसन्ति अञसं । योगन्ति भेसज्जपयोगं । वमनन्ति पच्छिन्दनं । उद्धंविरेचनन्ति वमनभेदमेव "उद्धं दोसानं नीहरण"न्ति वुत्तत्ता। विरेचनन्ति पकतिविरेचनमेव । अधोविरेचनन्ति सुद्धवत्थिकसाववत्थिआदिवस्थिकिरिया “अधो दोसानं नीहरण''न्ति वुत्तत्ता। अथो वमनं उग्गिरणमेव, उद्धंविरेचनं दोसनीहरणं । तथा विरेचनं विरेकोव, अधोविरेचनं दोसनीहरणन्ति अयमेतेसं विसेसो पाकटो होति । दोसानन्ति च पित्तादिदोसानन्ति अत्थो । सेम्हनीहरणादि सिरोविरेचनं। कण्णबन्धनत्थन्ति छिन्नकण्णानं सङ्घटनत्थं । वणहरणथन्ति अरुपनयनत्थं । अक्खितप्पनतेलन्ति अक्खीसु उसुमस्स नीहरणतेलं । येन अक्खिम्हि अञ्जिते उण्हं उसुमं निक्खमति । यं नासिकाय गण्हीयति, तं नत्थु। पटलानीति अक्खिपटलानि | नीहरणसमत्थन्ति अपनयनसमत्थं । खारजनन्ति खारकमञ्जनं । सीतमेव सच्चं निरुत्तिनयेन, तस्स कारणं अञ्जनं सच्चजनन्ति आह "सीतलभेसज्जजन"न्ति । सलाकवेज्जकम्मन्ति अक्खिरोगवेज्जकम्मं । सलाकसदिसत्ता सलाकसङ्घातस्स अक्खिरोगस्स
331
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org