________________
(१.१.२५-२६)
हि वृत्तं । अत्थङ्गमनम्पि ततो सत्तमरासिप्पमाणवसेन वेदितब्बं । अब्भा धूमो रजो राहूति इमेहि चतूहि कारणेहि अविसुद्धता । तब्बिनिमुत्तता वोदानं । वृत्तञ्च " चत्तारोमे भिक्खवे, चन्दिमसूरियानं उपक्किलेसा, येहि उपक्किलेसेहि उपक्किलिट्ठा चन्दिमसूरिया न तपन्ति न भासन्ति न विरोचन्ति । कतमे चत्तारो ? अब्भा भिक्खवे, चन्दिमसूरियानं उपक्किलेसा, येन... पे० धूमो पे०. रजो... पे०... राहु भिक्खवे... पे० ... इमे खो... पे०... न विरोचन्ती 'ति (अ० नि० १.४.५० ) ।
महासीलवण्णना
२५. देवस्साति मेघस्स । धारानुपवेच्छनं वस्सनं । अवग्गाहोति धाराय अवग्गहणं दुग्गहणं, तेनाह " वस्सविबन्धो 'ति । हत्थमुद्दाति हत्थेन अधिप्पेतविञ्ञापनं तं पन अङ्गुलिसङ्कोचनेन गणनायेवाति आचरियधम्मपालत्थेरेन (दी० नि० टी० १.२१) वृत्तं । आचरियसारिपुत्तत्थेरेन पन " हत्थमुद्दा नाम अङ्गुलिपब्बेसु सञ्ञ ठपेत्वा गणना" ति दस्सिता । गणना वुच्चति अच्छिद्दकगणना परिसेसजायेन सा पन पादसिकमिलक्खकादयो विय ‘“एकं द्वे’तिआदिना नवन्तविधिना निरन्तरगणनाति वेदितब्बा । समूहनं सङ्कलनं विसुं उप्पादनं अपनयनं पटुप्पादनं [सटुप्पादनं (अट्ठकथायं ) ] “सदुप्पादन "न्तिपि पठन्ति, सम्मा उप्पादनन्ति अत्थो । आदि-सद्देन वोकलनभागहारादिके सङ्गण्हाति । तत्थ वोकलनं विसुं समूहकरणं, वोमिस्सनन्ति अत्थो । भागकरणं भागो । भुञ्जनं विभजनं हारो । साति यथावत्ता पिण्डगणना दिस्वाति एत्थ दिट्ठमत्तेन गणेत्वाति अत्थो गहेतब्बो ।
Jain Education International
पटिभानकवीति एत्थ अङ्गुत्तरागमे (अ० नि० १.४.२३१) वुत्तानन्ति सेसो, कवीनं कब्यकरणन्ति सम्बन्धो, एतेन कवीहि कतं, कवीनं वा इदं कावेय्यन्ति अत्थं दस्सेति । “ अत्तनो चिन्तावसेना "तिआदि तेसं सभावदस्सनं । तथा हि वत्थं, अनुसन्धिञ्च सयमेव चिरेन चिन्तेत्वा करणवसेन चिन्ताकवि वेदितब्बो । किञ्चि सुत्वा सुतेन असुतं अनुसन्धेत्वा करणवसेन सुतकवि, किञ्चि अत्थं उपधारेत्वा तस्स सङ्क्षिपनवित्थारणादिवसेन अत्थकवि, यं किञ्चि परेन कतं कब्बं वा नाटकं वा दिस्वा तंसदिसमेव अञ्ञ अत्तनो ठानुप्पत्तिकपटिभानेन करणवसेन पटिभानकवीति । तन्ति तमत्थं । तप्पटिभागन्ति तेन दिट्ठेन सदिसं । “कत्तब्ब”न्ति एत्थ विसेसनं, “ करिस्सामी "ति एत्थ वा भावनपुंसकं । ठानुष्पत्तिकपटिभानवसेनाति कारणानुरूपं पवत्तनकञाणवसेन । जीविकत्थायात पकरणाधिगतवसेनेव वृत्तं । कवीनं इदन्ति कव्यं यं " गीत "न्ति वुच्चति ।
२६. परिग्गहभावेन दारिकाय गण्हनं आवाहनं । तथा दानं विवाहनं । इध पन
३२९
329
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org