________________
३१८
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-१
(१.१.१४-१४)
यथालद्धं एककादिवसेन सारियो अपनेन्तो, उपनेन्तो च कीळन्ति, पसति अठ्ठपदादीसु बाधति, फुसति चाति हि पासको, चतुब्बीसतिविधो अक्खो। यं सन्धाय वुत्तं -
"अट्ठकं मालिकं वुत्तं, सावट्टञ्च छकं मतं । चतुक्कं बहुलं जेव्यं, द्वि बिन्दुसन्तिभद्रकं । चतुवीसति आया च, मुनिन्देन पकासिता''ति ।।
तेन कीळनमिध पासककीळनं। घटनं पहरणं, तेन कीळा घटिकाति आह "दीघदण्डकेना"तिआदि । घटेन कुम्भेन कीळा घटिकाति एके। मजिट्ठिकाय वाति मजिविसङ्घातस्स योजनवल्लिरुक्खस्स सारं गहेत्वा पक्ककसावं सन्धाय वदति । सित्थोदकेन वाति [पिट्ठोदकेन वा (अट्ठकथायं)] च पक्कमधुसित्थोदकं । सलाकहत्थन्ति तालहीरादीनं कलापस्सेतं अधिवचनं । बहूसु सलाकासु विसेसरहितं एकं सलाकं गहेत्वा तासु पक्खिपित्वा पुन त व उद्धरन्ता सलाकहत्थेन कीळन्तीति केचि । गुळकीळाति गुळफलकीळा, येन केनचि वा कतगुळकीळा । पण्णेन वंसाकारेन कता नाळिका पण्णनाळिका, तेनेवाह "तंधमन्ता"ति । खुद्दके क-पच्चयोति दस्सेति "खुद्दकनङ्गल''न्ति इमिना । हत्थपादानं मोक्खेन मोचनेन चयति परिवत्तति एतायाति मोक्खचिका, तेनाह "आकासे वा"तिआदि । परिब्भमनत्तायेव तं चक्कं नामाति दस्सेतुं “परिन्भमनचक्क"न्ति
वुत्तं ।
पण्णेन कता नाळि पण्णनाळि, इमिना पत्ताळहकपदद्वयस्स यथाक्कम परियायं दस्सेति । तेन कता पन कीळा पत्ताळ्हकाति वुत्तं "ताया"तिआदि । खुद्दको रथो रथको क-सद्दस्स खुद्दकत्थवचनतो । एस नयो सेसपदेसुपि । आकासे वा यं आपेति, तस्स पिट्ठियं वा यथा वा तथा वा अक्खरं लिखित्वा “एवमिद"न्ति जाननेन कीळा अक्खरिका, पुच्छन्तस्स मुखागतं अक्खरं गहेत्वा नट्ठमुत्तिलाभादिजाननकीळातिपि वदन्ति । वज्ज-सद्दो अपराधत्थोति आह "यथावज्जं नामा"तिआदि । वादितानुरूपं नच्चनं, गायनं वा यथावज्जन्तिपि वदन्ति । “एवं कते जयो भविस्सति, एवं कते पराजयो"ति जयपराजयं पुरक्खत्वा पयोगकरणवसेन परिहारपथादीनम्पि जूतप्पमादट्ठानभावो वेदितब्बो, पङ्गचीरादीहि च वंसादीहि कत्तब्बा किच्चसिद्धि, असिद्धि चाति जयपराजयावहो पयोगो वुत्तो, यथावज्जन्ति च काणादीहि सदिसाकारदस्सनेहि जयपराजयवसेन जूतकीळिकभावेन वुत्तं ।
318
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
