Page Text
________________
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-१
(१.१.७-७)
वसुन्दरसङ्घातं भूमि फुसी यथा, तथा मनुस्सानं हत्थतो मुच्चित्वा मुहुत्तजातो सो गोतमो समेहि पादेहि वसुन्धरं फुसीति अत्थो। विक्कमीति अगमासि । सत्त पदानीति सत्तपदवळञ्जनट्ठानानि । अच्चन्तसंयोगे चेतं उपयोगवचनं, सत्तपदवारेहीति वा करणत्थो उत्तरपदलोपवसेन दट्टब्बो। मरूति देवा यथामरियादं मरणसभावतो। समाति विलोकनसमताय समा सदिसियो। महापुरिसो हि यथा एकं दिसं विलोकेसि, एवं सेसदिसापि, न कत्थचि विलोकने विनिबन्धो तस्स अहोसि, समाति वा विलोकेतुं युत्ताति अत्थो। न हि तदा बोधिसत्तस्स विरूपबीभच्छविसमरूपानि विलोकेतुमयुत्तानि दिसासु उपट्टहन्ति, विस्सट्ठमञ्जूविज्ञेय्यादिवसेन अट्ठङ्गुपेतं गिरं अब्भुदीरयि पब्बतमुद्धनिहितो सीहो यथा अभिनदीति अत्थो ।
एवं कायगमनत्थेन गतसद्देन तथागतसदं निद्दिसित्वा इदानि आणगमनत्थेन निद्दिसितुं “अथ वा"तिआदिमाह । तत्थ “यथा विपस्सी भगवा''तिआदीसुपि “नेक्खम्मेन कामच्छन्दं पहाया'तिआदिना योजेतब्बं । नेक्खम्मेनाति अलोभपधानेन कुसलचित्तुप्पादेन । कुसला हि धम्मा इध नेक्खम्म तेसं सब्बेसम्पि कामच्छन्दपटिपक्खत्ता, न पब्बज्जादयो एव । "पठमज्झानेना''तिपि वदन्ति केचि, तदयुत्तमेव पठमज्झानस्स पुब्बभागपटिपदाय एव इध इच्छितत्ता । पहायाति पजहित्वा । गतोति उत्तरिविसेसं आणगमनेन पटिपन्नो । पहायाति वा पहानहेतु, पहाने वा सति । हेतुलक्खणत्थेसु हि अयं त्वा-सद्दो “सक्को हुत्वा निब्बत्ती''तिआदीसु (दी० नि० अट्ठ० २.३५५) विय । कामच्छन्दादिप्पहानहेतुकञ्च “गतो''ति एत्थ वुत्तं अवबोधसङ्घातं, पटिपत्तिसङ्घातं वा गमनं कामच्छन्दादिप्पहानेन च तं लक्खीयति, एस नयो “पदालेत्वा"तिआदीसुपि । अब्यापादेनाति मेत्ताय । आलोकसञआयाति विभूतं कत्वा मनसिकारेन उपट्ठितालोकसञ्जाननेन । अविक्खेपेनाति समाधिना । धम्मववत्थानेनाति कुसलादिधम्मानं याथावनिच्छयेन, सप्पच्चयनामरूपववत्थानेनातिपि वदन्ति ।
एवं कामच्छन्दादिनीवरणप्पहानेन “अभिज्झं लोके पहाया''तिआदिना वुत्ताय पठमज्झानस्स पुब्बभागपटिपदाय भगवतो आणगमनविसिटुं तथागतभावं दस्सेत्वा इदानि सह उपायेन अट्ठहि समापत्तीहि, अट्ठारसहि च महाविपस्सनाहि तं दस्सेतुं "आणेना"तिआदिमाह । नामरूपपरिग्गहकङ्घावितरणानहि विनिबन्धभूतस्स मोहस्स दूरीकरणेन आतपरिञायं ठितस्स अनिच्चसञादयो सिज्झन्ति, तस्मा अविज्जापदालनं विपस्सनाय उपायो । तथा झानसमापत्तीसु अभिरतिनिमित्तेन पामोज्जेन, तत्थ अनभिरतिया विनोदिताय झानादीनं समधिगमोति समापत्तिया अरतिविनोदनं उपायो ।
270
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009985 |
| Book Title | Silakkhandhavagga Abhinava Tika Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 516 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Interfaith, Buddhism, R000, & R005 |
| File Size | 19 MB |