________________
२५०
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-१
(१.१.७-७)
परिहायति, इति इमानि मोहकारणानि, तानि परिवज्जन्तेन बाहुसच्चे, झानादीसु च योगो करणीयो।
तत्थायं बाहुसच्चस्स विसयविभागो- पञ्चक्खन्धा द्वादसायतनानि अट्ठारस धातुयो चत्तारि सच्चानि बावीसतिन्द्रियानि द्वादसपदिको पटिच्चसमुप्पादो, तथा सतिपट्टानादयो कुसलादिधम्मप्पभेदा च, यानि च लोके अनवज्जानि विज्जावानानि, यो च सत्तानं हितसुखविधाननयो ब्याकरणविसेसो। इति एवं पकारं सकलमेव सुतविसयं उपायकोसल्लपुब्बङ्गमाय पञ्जाय, सतिया, वीरियेन च साधुकं उग्गहणसवनधारणपरिचयपरिपुच्छाहि ओगाहेत्वा तत्थ च परेसं पतिठ्ठापनेन सुतमया पञ्जा निब्बत्तेतब्बा, तथा सत्तानं इतिकत्तब्बतासु ठानुप्पत्तिका पटिभानभूता, आयापायउपायकोसल्लभूता च पञ्जा हितेसितं निस्साय तत्थ तत्थ यथारहं पवत्तेतब्बा, तथा खन्धादीनं सभावधम्मानं आकारपरितक्कनमुखेन चेव निज्झानं खमापेन्तेन च चिन्तामया पञ्जा निब्बत्तेतब्बा ।
खन्धादीनंयेव पन सलक्खणसामञलक्खणपरिग्गहणवसेन लोकियपरिज निब्बत्तेन्तेन पुब्बभागभावनापञा सम्पादेतब्बा | एवहि “नामरूपमत्तमिदं, यथारहं पच्चयेहि उप्पज्जति चेव निरुज्झति च, न एत्थ कोचि कत्ता वा कारेता वा, हुत्वा अभावढेन अनिच्चं, उदयब्बयपटिपीळनटेन दुक्खं, अवसवत्तनटेन अनत्ता"ति अज्झत्तिकधम्मे, बाहिरकधम्मे च निब्बिसेसं परिजानन्तो तत्थ आसङ्गं पजहन्तो, परे च तत्थ तं पजहापेन्तो केवलं करुणावसेनेव याव न बुद्धगुणा हत्थतलं आगच्छन्ति, ताव यानत्तये सत्ते अवतारणपरिपाचनेहि पतिट्टापेन्तो, झानविमोक्खसमाधिसमापत्तियो, अभिआयो च लोकियवसीभावं पापेन्तो पाय मत्थकं पापुणाति ।
तत्थ याचिमा इद्धिविधजाणं दिब्बसोतधातुजाणं चेतोपरियजाणं पुब्बेनिवासानुस्सतित्राणं दिब्बचक्खुञाणं यथाकम्मूपगाणं अनागतंसजाणन्ति सपरिभण्डा पञ्चलोकियाभिञासङ्खाता भावनापञ्जा, या च खन्धायतनधातुइन्द्रियसच्चपटिच्चसमुप्पादादिभेदेसु चतुभूमकेसु धम्मसु उग्गहपरिपुच्छावसेन जाणपरिचयं कत्वा सीलविसुद्धि चित्तविसुद्धीति मूलभूतासु इमासु द्वीसु विसुद्धीसु पतिट्ठाय दिट्ठिविसुद्धि कङ्घावितरणविसुद्धि मग्गामग्गजाणदस्सनविसुद्धि पटिपदाञाणदस्सनविसुद्धि आणदस्सनविसुद्धीति सरीरभूता इमा पञ्च विसुद्धियो सम्पादेन्तेन भावेतब्बा
250
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org