________________
२४८
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-१
(१.१.७-७)
सीलसुतचागपञ्जासम्पन्ने पञानिसंसकथाय सम्पहंसेति। सचे पन बोधिसत्तो अभिज्ञाबलप्पत्तो होति, पमादापन्ने सत्ते अभिभाबलेन यथारहं निरयादिके दस्सेन्तो संवेजेत्वा अस्सद्धादिके सद्धादीसु पतिट्ठापेति, सासने ओतारेति, सद्धादिगुणसम्पन्ने परिपाचेति । एवमस्स महापुरिसस्स चारित्तभूतो अपरिमाणो पुञाभिसन्दो कुसलाभिसन्दो उपरूपरि अभिवड्डतीति वेदितब्बं ।
अपिच या सा "किं सीलं, केनटेन सील''न्तिआदिना पुच्छं कत्वा "पाणातिपातादीहि विरमन्तस्स, वत्तपटिपत्तिं वा पूरेन्तस्स चेतनादयो धम्मा सील''न्तिआदिना नयेन नानप्पकारतो सीलस्स वित्थारकथा विसुद्धिमग्गे (विसुद्धि० १.६) वुत्ता, सा सब्बापि इध आहरित्वा वत्तब्बा । केवलन्हि तत्थ सावकबोधिसत्तवसेन सीलकथा आगता, इध महाबोधिसत्तवसेन करुणूपायकोसल्लपुब्बङ्गमं कत्वा वत्तब्बाति अयमेव विसेसो । यतो इदं सीलं महापुरिसो यथा न अत्तनो दुग्गतियं परिकिलेसविमुत्तिया, सुगतियम्पि न रज्जसम्पत्तिया, न चक्कवत्ती, न देव, न सक्क, न मार, न ब्रह्मसम्पत्तिया परिणामेति, तथा न अत्तनो तेविज्जताय, न छळभिज्ञताय, न चतुपटिसम्भिदाधिगमाय, न सावकबोधिया, न पच्चेकबोधिया परिणामेति, अथ खो सब्ब भावेन सब्बसत्तानं अनुत्तरसीलालङ्कारसम्पादनत्थमेव परिणामेतीति अयं सीलपारमिया पटिपत्तिक्कमो।
तथा यस्मा करुणूपायकोसल्लपरिग्गहिता आदीनवदस्सनपुब्बङ्गमा कामेहि च भवेहि च निक्खमनवसेन पवत्ता कुसलचित्तुप्पत्ति नेक्खम्मपारमी, तस्मा सकलसंकिलेसनिवासनट्ठानताय, पुत्तदारादीहि महासम्बाधताय, कसिवाणिज्जादिनानाविधकम्मन्ताधिट्ठानब्याकुलताय च घरावासस्स नेक्खम्मसुखादीनं अनोकासतं, कामानञ्च "सत्थधारालग्गमधुबिन्दु विय च कदली विय च अवलेय्हमानपरित्तस्सादविपुलानत्थानुबन्धा''ति च विज्जुलतोभासेन गहेतब्बं नच्चं विय परित्तकालूपलब्भा, उम्मत्तकालङ्कारो विय विपरीतसाय अनुभवितब्बा, करीसावच्छादनमुखं विय पटिकारभूता, उदके तेमितङ्गुलिया निसारुदकपानं विय अतित्तिकरा, छातज्झत्तभोजनं विय साबाधा, बलिसामिसं विय ब्यासनुपनिपातकारणा, (ब्यसनसन्निपातकारणा -- दी० नि० टी० १.७) अग्गिसन्तापो विय कालत्तयेपि दुक्खुप्पत्तिहेतुभूता, मक्कटालेपो विय बन्धननिमित्ता, घातकावच्छादनकिमालयो विय अनत्थच्छादना, सपत्तगामवासो विय भयट्ठानभूता, पच्चत्थिकपोसको विय किलेसमारादीनं आमिसभूता, छणसम्पत्तियो विय विपरिणामदुक्खा,
248
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org