________________
(१.१.७-७)
चूळसीलवण्णना
२३५
__ यदि पनस्स दीघरत्तं परिचयेन परापकारनिमित्तको कोधो चित्तं परियादाय तितुय्य, तेन इति पटिसञ्चिक्खितब्बं "खन्ति नामेसा परापकारस्स पटिपक्खपटिपत्तीनं पच्चुपकारकारण''न्ति च “अपकारो च मय्हं दुक्खुप्पादनेन दुक्खुपनिसाय सद्धाय, सब्बलोके अनभिरतिसञाय च पच्चयो"ति च "इन्द्रियपकतिरेसा, यदिदं इट्ठानिट्ठविसयसमायोगो, तत्थ अनिट्ठविसयसमायोगो महं न सियाति तं कुतेत्थ लब्भा''ति च "कोधवसिको सत्तो कोधेन उम्मत्तो विक्खित्तचित्तो, तत्थ किं पच्चपकारेना''ति च “सब्बेपिमे सत्ता सम्मासम्बुद्धेन ओरसपुत्ता विय परिपालिता, तस्मा न तत्थ मया चित्तकोपो कातब्बो''ति च “अपराधके च सति गुणे गुणवति मया कोपो न कातब्बो''ति च "असति गुणे कस्सचिपि गुणस्साभावतो विसेसेन करुणायितब्बो'ति च "कोपेन मय्हं गुणयसा निहीयन्ती"ति च “कुज्झनेन मय्हं दुब्बण्णदुक्खसेय्यादयो सपत्तकन्ता आगच्छन्ती"ति च “कोधो च नामायं सब्बदुक्खाहितकारको सब्बसुखहितविनासको बलवा पच्चत्थिको''ति च “सति च खन्तिया न कोचि पच्चत्थिको''ति च “अपराधकेन अपराधनिमित्तं यं दुक्खं आयतिं लद्धब्बं, सति च खन्तिया मय्हं तदभावो''ति च “चिन्तेन्तेन, कुज्झन्तेन च मया पच्चत्थिकोयेव अनुवत्तितो''ति च "कोधे च मया खन्तिया अभिभूते तस्स दासभूतो पच्चत्थिको सम्मदेव अभिभूतो''ति च “कोधनिमित्तं खन्तिगुणपरिच्चागो मय्हं न युत्तो''ति च “सति च कोधे गुणविरोधपच्चनीकधम्मे कथं मे सीलादिधम्मा पारिपूरिं गच्छेय्युं, असति च तेसु कथाहं सत्तानं उपकारबहुलो पटिञानुरूपं उत्तमं सम्पत्तिं पापुणिस्सामी''ति च "खन्तिया च सति बहिद्धा विक्खेपाभावतो समाहितस्स सब्बे सङ्घारा अनिच्चतो दुक्खतो सब्बे धम्मा अनत्ततो निब्बानं असङ्खतामतसन्तपणीततादिभावतो निज्झानं खमन्ति, 'बुद्धधम्मा च अचिन्तेय्यापरिमेय्यप्पभवा'ति', ततो च “अनुलोमिकखन्तियं ठितो 'केवला इमे अत्तत्तनियभावरहिता धम्ममत्ता यथासकं पच्चयेहि उप्पज्जन्ति विनस्सन्ति, न कुतोचि आगच्छन्ति, न कुहिञ्चि गच्छन्ति, न च कत्थचि पतिट्ठिता, न चेत्थ कोचि कस्सचि ब्यापारो'ति अहंकारममंकारानधिट्ठानता निज्झानं खमति, येन बोधिसत्तो बोधिया नियतो अनावत्तिधम्मो होती''ति एवमादिना खन्तिपारमिया पच्चवेक्खणा वेदितब्बा ।
तथा “सच्चेन विना सीलादीनमसम्भवतो, पटिञानुरूपपटिपत्तिया अभावतो, सच्चधम्मातिक्कमे च सब्बपापधम्मानं समोसरणभावतो, असच्चसन्धस्स अप्पच्चयिकभावतो, आयतिञ्च अनादेय्यवचनतावहनतो, सम्पन्नसच्चस्स सब्बगुणाधिट्ठानभावतो, सच्चाधिट्ठानेन सब्बसम्बोधिसम्भारानं भारान पाारसुद्धपारिपूरिसमन्वायतो,
पारिसुद्धिपारिपूरिसमन्वायतो, सभावधम्माविसंवादनेन
235
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org