________________
२१०
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-१
(१.१.७-७)
पसीदति एत्थाति बोधिमण्डो, निप्परियायेन यथावुत्तप्पदेसो, परियायेन पन इध दुमराजा । तथा हि आचरियानन्दत्थेरेन वुत्तं "बोधिमण्डसद्दोपठमाभिसम्बुद्धट्ठाने एव दट्टब्बो, न यत्थ कत्थचि बोधिरुक्खस्स पतिट्ठितट्ठाने''ति, तं ।
मारविजयसब्ब ताणपटिलाभादीहि भगवन्तं अस्सासेतीति अस्सत्थो। आपुब्बहि साससई अनुसिट्ठितोसनेसु इच्छन्ति, यं तु लोके “चलदलो, कुञ्जरासनो” तिपि वदन्ति । अच्चुग्गतभावेन, अजेय्यभूमिसीसगतभावेन, सकलसब्ब गुणपटिलाभट्ठानविरुळहभावेन च दुमानं राजाति दुमराजा, अस्सत्थो च सो दुमराजा चाति अस्सत्थदुमराजा तं। द्विन्नं ऊरुजाणुसन्धीनं, ऊरुमूलकटिसन्धिस्स च वसेन तयो सन्धयो, सण्ठानवसेन वा तयो कोणा यस्साति तिसन्धि, स्वेव पल्लङ्को ऊरुबद्धासनं परिसमन्ततो अङ्कनं आसनन्ति अत्थेन र-कारस्स ल-कारं, द्विभावञ्च कत्वा, तीहि वा सन्धीहि लक्खितो पल्लङ्को तिसन्धिपल्लङ्को, तं | आभुजित्वाति आबन्धित्वा, उभो पादे समञ्छिते कत्वाति वुत्तं होति । वित्थारो सामञफलसुत्तवण्णनायं (दी० नि० अट्ठ० १.२१६) आगमिस्सति । अत्ता, मित्तो, मज्झत्तो, वेरीति चतूसुपि समप्पवत्तनवसेन चतुरङ्गसमन्त्रागतं मेत्ताकम्मट्टानं । "चतुरङ्गसमन्नागत''न्ति इदं पन “वीरियाधिट्टान"न्ति एतेनापि योजेतब्बं । तम्पि हि
कामं तचो च न्हारु च अट्ठि च अवसिस्सतु, उपसुस्सतु सरीरे मंसलोहितं, यं तं पुरिसथामेन पुरिसवीरियेन पुरिसपरक्कमेन पत्तब्बं, न तं अपापुणित्वा वीरियस्स सण्ठानं भविस्सती''ति (म० नि० २.१८४; सं० नि० १.२६६; अ० नि० १.३.५१; अ० नि० ३.८.१३; महा० नि० १७, १९६)
वुत्तनयेन चतुरङ्गसमन्नागतमेव ।
चुद्दस हत्था वित्थतप्पमाणभावेन यस्साति चुद्दसहत्थो। परिसमन्ततो अङ्कीयते लक्खीयते परिच्छेदवसेनाति पल्लङ्को र-कारस्स ल-कारं, तस्स च द्वित्तं कत्वा । अपिच "इदं किलेसविद्धंसनट्ठान'"न्ति अट्ठकथासु वचनतो पल्लं किलेसविद्धंसनं करोति एत्थाति पल्लङ्को निग्गहितागमवसेन, अलुत्तसमासवसेन वा, चुद्दसहत्थो च सो पल्लङ्को च, स्वेव उत्तमढेन पत्थनीयढेन च वरोति चुद्दसहत्थपल्लङ्कवरो, तत्थ गतो पवत्तो निसिन्नो तथा | चुद्दसहत्थता चेत्थ वित्थारवसेन गहेतब्बा । तानियेव हि तिणानि अपरिमितपुञानुभावतो चुद्दसहत्थवित्थतपल्लङ्कभावेन पवत्तानि, न च तानि अट्ठमुट्ठिप्पमाणानि चुद्दसहत्थअच्चुग्गतानि
210
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org