________________
(१.१.७-७)
चूळसीलवण्णना
२०१
आरोचेती''ति (पाचि० ७७) वुत्तेपि सभागानमेव आरोचनं युत्तन्ति आह "सभागानं भिक्खू येव पटिजानितब्ब"न्ति । तेयेव हि तस्स अत्थकामा, सद्धेय्यवचनत्तञ्च मञन्ति, ततो च “सासनस्स अमोघता दीपिता होती"ति वुत्तत्थसमत्थनं सिया । "एवज्ही"तिआदि कारणवचनं । पापिच्छता चेव परिवज्जिता, कत्तुभूता वा सा, होतीति सम्बन्धो । अमोघताति निय्यानिकभावेन अतुच्छता। वुत्तनयेनाति "तत्र तुम्हेहीति तस्मिं वण्णे तुम्हेही"तिआदिना चेव “दुतियं पदं पठमस्स पदस्स, चतुत्थञ्च ततियस्स वेवचन"न्तिआदिना च वुत्तनयेन ।
चूळसीलवण्णना ७. को अनुसन्धीति पुच्छा “ननु एत्तकेनेव यथावुत्तेहि अवण्णवण्णेहि सम्बन्धा देसनामत्थकं पत्ता"ति अनुयोगसम्भवतो कता | वण्णेन च अवण्णेन चाति तदुभयपदेन । अत्थनिद्देसो विय हि सद्दनिद्देसोपीति अक्खरचिन्तका | अथ वा तथाभासनस्स कारणत्ता, कोट्ठासत्ता च "पदेही"ति वुत्तं । अवण्णेन च वण्णेन चाति पन अगुणगुणवसेन, निन्दापसंसावसेन च सरूपदस्सनं । "निवत्तो अमूलकताय विस्सज्जेतब्बताभावतो''ति (दी० नि० टी० १.७) आचरियधम्मपालत्थेरेन वुत्तं । तं वित्थारेत्वा देसनाय बोधेतब्बपुग्गलाभावतो एत्तकाव सा युत्तरूपाति भगवतो अज्झासयेनेव अदेसनाभावेन निवत्तो, यथा तं वण्णभूमियं ततियवारोतिपि दट्ठब् | तथा बोधेतब्बपुग्गलसम्भवेन विस्सज्जेतब्बताय अधिगतभावतो अनुवत्ततियेव। इतिपेतं भूतन्ति एत्थ इति-सद्दो आदिअत्थो तदुपरिपि अनुवत्तकत्ता, तेन वक्खति "इध पनातिआदि । एत्तावता अयं वण्णानुसन्धीति दस्सेत्वा दुविधेसु पन तेसु वण्णेसु ब्रह्मदत्तस्स वण्णानुसन्धीति दस्सेन्तो “सो पना"तिआदिमाह । उपरि सुञतापकासने अनुसन्धिं दस्सेस्सति “अस्थि भिक्खवे"तिआदिना (दी० नि० १.२८)।
___ एवं पुच्छाविस्सज्जनामुखेन समुदायत्थतं वत्वा इदानि अवयवत्थतं दस्सेति "तत्था"तिआदिना | अप्पमेव परितो समन्ततो खण्डितत्ता परित्तं नामाति आह "अप्पमत्तकन्ति परित्तस्स नाम"न्ति । मत्ता बुच्चति पमाणं मीयते परिमीयतेति कत्वा । समासन्तककारेन अप्पमत्तकं यथा “बहुपुत्तको"ति, एवं ओरमत्तकेपि । एतेनेव "अप्पा मत्ता अप्पमत्ता, सा एतस्साति अप्पमत्तक"न्तिआदिना कपच्चयस्स सात्थकतम्पि दस्सेति अत्थतो अभिन्नत्ता । मत्तकसद्दस्स अनत्थकभावतो सीलमेव सीलमत्तकं। अनत्थकभावोति च
201
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org