Page Text
________________
(१.१.१-१)
परिब्बाजककथावण्णना
१५३
तस्माति यथावुत्तस्स दुविधस्सापि अत्थस्स सम्भवतो। तदत्थजोतनत्थन्ति वुत्तनयेन करणवचनेन तदुभयत्थस्स जोतनत्थं । तत्थाति तस्मिं विनये । एत्थ च सिक्खापदपञत्तिया एव वीतिक्कमसमयस्स साधकतमत्ता तस्स करणभावे “सिक्खापदानि पञापयन्तो''ति अज्झाहरितपदेन सम्बन्धो, हेतुभावे पन तदपेक्खनमत्तत्ता “विहरती"ति पदेनेवाति दट्ठब्बं । तथायेव हि वुत्तं "तेन समयेन हेतुभूतेन, करणभूतेन च सिक्खापदानि पञापयन्तो, सिक्खापदपञत्तिहेतुञ्च अपेक्खमानो भगवा तत्थ तत्थ विहासी"ति । करणहि किरियत्थं, न हेतु विय किरियाकारणं । हेतु पन किरियाकारणं, न करणं विय किरियत्थोति ।
"इध पना"तिआदिना उपयोगवचनस्स अच्चन्तसंयोगत्थसम्भवदस्सनं, अच्चन्तमेव दब्बगुणकिरियाहि संयोगो अच्चन्तसंयोगो, निरन्तरमेव तेहि संयुत्तभावोति वुत्तं होति । सोयेवत्थो तथा । एवंजातिकेति एवंसभावे । कथं सम्भवतीति आह “यही"तिआदि । अच्चन्तमेवाति आरब्भतो पट्ठाय याव देसनानिट्ठानं, ताव एकंसमेव, निरन्तरमेवाति अत्थो । करुणाविहारेनाति परहितपटिपत्तिसङ्घातेन करुणाविहारेन । तथा हि करुणानिदानत्ता देसनाय इध परहितपटिपत्ति "करुणाविहारो'"ति वुत्ता, न पन करुणासमापत्तिविहारो। न हि देसनाकाले देसेतब्बधम्मविसयस्स देसनाञाणस्स सत्तविसयाय महाकरुणाय सहुप्पत्ति सम्भवति भिन्नविसयत्ता, तस्मा करुणाय पवत्तो विहारोति कत्वा परहितपटिपत्तिविहारो इध "करुणाविहारो"ति वेदितब्बो । तस्माति अच्चन्तसंयोगत्थसम्भवतो। तदत्थजोतनत्थन्ति वुत्तनयेन उपयोगविभत्तिया तदत्थस्स जोतनत्थं उपयोगनिद्देसो कतो यथा “मासं सज्झायति, दिवसं भुञ्जतीति । तेनाति येन कारणेन अभिधम्मे, इतो अझेसु च सुत्तपदेसु भुम्मवचनस्स अधिकरणत्थो, भावेनभावलक्खणत्थो च, विनये करणवचनस्स हेतुअत्थो, करणत्थो च इध उपयोगवचनस्स अच्चन्तसंयोगत्थो सम्भवति, तेनाति अत्थो । एतन्ति यथा वुत्तस्सत्थस्स सङ्गहगाथापदं अञत्राति अभिधम्मे इतो अझेसु सुत्तपदेसु, विनये च । समयोति समयसद्दो । सद्देयेव हि विभत्तिपरा भवतिअत्थे असम्भवतो । सोति स्वेव समयसदो ।
एवं अत्तनो मतिं दस्सेत्वा इदानि पोराणाचरियमतिं दस्सेतुं "पोराणा पना"तिआदि वुत्तं । पोराणाति च पुरिमा अट्ठकथाचरिया। "तस्मिं समये''ति वा...पे०... “एकं समयन्ति वा एस भेदोति सम्बन्धो। अभिलापमत्तभेदोति वचनमत्तेन भेदो विसेसो, न पन अत्थेन, तेनाह "सब्बत्थ भुम्ममेवत्थो"ति, सब्बेसुपि अत्थतो आधारो एव अत्थोति वुत्तं
153
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009985 |
| Book Title | Silakkhandhavagga Abhinava Tika Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 516 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Interfaith, Buddhism, R000, & R005 |
| File Size | 19 MB |