________________
१. ब्रह्मजालसुत्तं
परिब्बाजककथावण्णना
46
१. एत्तावता च परमसण्हसुखुमगम्भीरदुद्दसानेकविधनयसमलङ्कतं ब्रह्मजालस्स साधारणतो बाहिरनिदानं दस्सेत्वा इदानि अब्भन्तरनिदानं संवण्णेन्तो अत्थाधिगमस्स सुनिक्खित्तपदमूलकत्ता, सुनिक्खित्तपदभावस्स च 'इदमेव "न्ति सभावविभावनेन पदविभागेन साधेतब्बत्ता पठमं ताव पदविभागं दस्सेतुं “ तत्थ एव "न्तिआदिमाह । पदविभागेन हि “इदं नाम एतं पद" न्ति विजाननेन तंतंपदानुरूपं लिङ्गविभत्ति वचन कालपयोगादिकं सम्मापतिट्ठापनतो यथावुत्तस्स पदस्स सुनिक्खित्तता होति, ताय च अत्थस्स समधिगमियता। यथाह “सुनिक्खित्तस्स भिक्खवे - पदब्यञ्जनस्स अत्थोपि सुनयोहोती 'तिआदि । अपिच सम्बन्धतो, पदतो, पदविभागतो, पदत्थती अनुयोगतो, परिहारतो चाति छहाकारेहि अत्थवण्णना कातब्बा । तत्थ सम्बन्धो नाम देसनासम्बन्धी, यं लोकिया ‘“उम्मुग्घातो’तिपि वदन्ति, सो पन पाळिया निदानपाळिवसेन, निदानपाळिया च सङ्गीतिवसेन वेदितब्बो । पठममहासङ्गीतिं दस्सेन्तेन हि निदानपाळिया सम्बन्धी दस्सितो, तस्मा पदादिवसेनेव संवण्णनं करोन्तो " एवं "न्तिआदिमाह । एत्थ च " एवन्ति निपातपदन्तिआदिना पदतो, पदविभागतो च संवण्णनं करोति पदानं तब्बिसेसानञ्च दस्सितत्ता । पदविभागोति हि पदानं विसेसोयेव अधिप्पेतो, न पदविग्गहो । पदानि च पदविभागो च पदविभागो । अथ वा पदविभागो च पदविग्गहो च पदविभागोति एकसेसवसेन पदपदविग्गहापि पदविभागसद्देन वुत्ताति दट्ठब्बं । पदविग्गहतो पन “भिक्खूनं सङ्घी "तिआदिना उपरि संवण्णनं करिस्सति, तथा पदत्थानुयोगपरिहारेहिपि । एवन्ति एत्थ लुत्तनिइिति सद्दो आदिअत्थो अन्तरासद्द च सद्दादीनम्पि सङ्गहितत्ता, नयग्गहणेन वा ते गहिता । तेनाह “मेतिआदीनि नामपदानी 'ति । इतरथा हि अन्तरासद्दं च सद्दादीनम्पि निपातभावो वत्तब्बो सिया । मेतिआदीनीति एत्थ पन आदि-सद्देन याव
Jain Education International
123
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
