________________
पठममहासङ्गीतिकथावण्णना
"देसकस्स वसेनेत्थ, देसना पिटकत्तयं । सासितब्बवसेनेतं, सासनन्ति पवुच्चति ।।
कथेतब्बस्स अत्थस्स, वसेनापि कथाति च | देसनासासनकथा-भेदम्पेवं पकासये"ति ।।
पदत्तयम्पेतं समोधानेत्वा तासं भेदोति कत्वा भेदसद्दो विसुं विसुं योजेतब्बो द्वन्दपदतो परं सुय्यमानत्ता “देसनाभेदं, सासनभेदं, कथाभेदञ्च यथारहं परिदीपये"ति । भेदन्ति च नानत्तं, विसेसं वा। तेसु पिटकेसु । सिक्खा च पहानञ्च गम्भीरभावो च, तञ्च यथारहं परिदीपये।
__ दुतियगाथाय परियत्तिभेदं परियापुणनस्स पकारं, विसेसञ्च विभावये। यहिं विनयादिके पिटके। यं सम्पत्तिं, विपत्तिञ्च यथा भिक्खु पापुणाति, तथा तम्पि सब्बं तहिं विभावयेति सम्बन्धो । अथ वा यं परियत्तिभेदं सम्पत्ति, विपत्तिञ्च यहिं यथा भिक्खु पापुणाति, तथा तम्पि सब् तहिं विभावयेति योजेतब्बं । यथाति च येहि उपारम्भादिहेतुपरियापुणनादिप्पकारेहि, उपारम्भनिस्सरणधम्मकोसरक्खणहेतुपरियापुणनं सुप्पटिपत्तिदुप्पटिपत्तीति एतेहि पकारेहीति वुत्तं होति । सन्तेसुपि च अजेसु तथा पापुणन्तेसु जेट्ठसेट्ठासन्नसदासन्निहितभावतो, यथानुसिटुं सम्मापटिपज्जनेन धम्माधिठ्ठानभावतो च भिक्खूति वुत्तं ।
तत्राति तासु गाथासु । अयन्ति अधुना वक्खमाना कथा । परिदीपनाति समन्ततो पकासना, किञ्चिमत्तम्पि असेसेत्वा विभजनाति वुत्तं होति । विभावनाति एवं परिदीपनायपि सति गूळ्हं पटिच्छन्नमकत्वा सोतूनं सुविज्ञेय्यभावेन आविभावना । सङ्केपेन परिदीपना, वित्थारेन विभावनातिपि वदन्ति । अपिच एतं पदद्वयं हेट्ठा वृत्तानुरूपतो कथितं, अत्थतो पन एकमेव । तस्मा परिदीपना पठमगाथाय, विभावना दुतियगाथायाति योजेतब्बं । च-सद्देन उभयत्थं अञमङ समुच्चेति । कस्मा, वुच्चन्तीति आह "एत्थ ही"तिआदि । हीति कारणे निपातो “अक्खरविपत्तियं ही"तिआदीसु विय। यस्मा, कस्माति वा अत्थो । आणं पणेतुं [ठपेतुं (सारत्थ टी० १.पठममहासङ्गीतिकथावण्णना)] अरहतीति आणारहो, सम्मासम्बुद्धत्ता, महाकारुणिकताय च अविपरीतहितोपदेसकभावेन पमाणवचनत्ता आणारहेन भगवताति अत्थो। वोहारपरमत्थधम्मानम्पि तत्थ सब्भावतो
87
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
