________________
७०
दीघनिकाये पाथिकवग्गटीका
(५.१५७-१५९)
सक्कोति परियादियितुं । असक्कोन्तस्स वसेन गहितं, “अमुत्रासिं एवंनामो''तिआदि वुत्तन्ति अत्थो । असक्कोन्तस्साति च आरोहने असक्कोन्तस्स, ओरोहने पन आणस्स थिरभूतत्ता। तेनाह "सुद्धक्खन्धेयेव अनुस्सरन्तो"तिआदि । एतन्ति पुब्बापरविरोधं । न सल्लखेसि दिट्ठाभिनिवेसेन कुण्ठञआणत्ता। तेनाह "दिद्विगतिकत्ता"ति | ठानन्ति एकस्मिं पक्खे अवट्ठानं । नियमोति वादनियमो पटिनियतवादता। तेनाह "इमं गहेत्वा"तिआदि ।
१५७. पिण्डगणनायाति “एकं द्वे"तिआदिना अगणेत्वा सङ्कलनपदुप्पादनादिना पिण्डनवसेन गणनाय। अच्छिद्दकवसेनाति अविच्छिन्दकगणनावसेन गणना कमगणनं मुञ्चित्वा “इमस्मिं रुक्खे एत्तकानि पण्णानी"ति वा “इमस्मिं जलासये एत्तकानि उदकाळहकानी''ति वा एवं गणेतब्बस्स एकज्झम्पि पिण्डेत्वा गणना | कमगणना हि अन्तरन्तरा विच्छिज्ज पवत्तिया पच्छिन्दिका । सा पनेसा गणना सवनन्तरं अनपेक्खित्वा मनसाव गणेतब्बतो "मनोगणना"तिपि वुच्चतीति आह “मनोगणनाया'ति । पिण्डगणनमेव दस्सेति, न विभागगणनं । सङ्घातुं न सक्का अझेहि असङ्ख्येय्याभावतो। पञापारमिया पूरितभावं दस्सेन्तो इतरासं पूरणेन विना तस्सा पूरणं नत्थीति "दसन्नं पारमीनं पूरितत्ता"ति आह । तेनाह "सब्ब ताणस्स सुप्पटिविद्धत्ता"ति । एत्तकन्ति दस्सेथाति दीपेति थेरो। यं पन पाळियं “साकारं सउद्देसं अनुस्सरती''ति वुत्तं, तं तस्स अनुस्सरणमत्तं सन्धाय वुत्तं, न आयुनो वस्सादिगणनाय परिच्छिन्दनं तस्स अविसयभावतो।
१५८. तुम्हाकं सम्मासम्बुद्धानं येव अनुत्तरा अनञसाधारणत्ता। इदानि तस्सा देसनाय मज्झे भिन्नसुवण्णस्स विय विभागाभावं दस्सेतुं “अतीतबुद्धापी"तिआदि वुत्तं । इमिनापि कारणेनाति अनुत्तरभावेन, अझेहि बुद्धेहि एकसदिसभावेन च ।
१५९. आसवानं आरम्मणभावूपगमनेन सासवा। उपेच्च आधीयन्तीति उपाधी, दोसारोपनानि, सह उपाधीहीति सउपाधिका। अनरियिद्धियहि अत्तनो चित्तदोसेन एकच्चे उपारम्भं ददन्ति, स्वायमत्थो केवट्टसुत्तेन दीपेतब्बो। नो “अरिया"ति वुच्चति सासवभावतो। निद्दोसेहि खीणासवेहि पवत्तेतब्बतो निदोसा दोसेहि सह अप्पवत्तनतो । ततो एव अनुपारम्भा। अरियानं इद्धीति अरियिद्धीति बुच्चति।
अप्पटिक्कूलसञ्जीति इट्ठसञ्जी इट्ठाकारेन पवत्तचित्तो। पटिक्कूलेति अमनुञ्जे
70
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org