Page Text
________________
६६
दीघनिकाये पाथिकवग्गटीका
(५.१५०-१५०)
नामकायेकदेसतो च विक्खम्भनविमोक्खेन विमुत्तो, तेन निरोधसङ्घातो विमोक्खो आलोचितो पकासितो विय होति, न पन कायेन सच्छिकतो। निरोधं पन आरम्मणं कत्वा एकच्चेसु आसवेसु खेपितेसु तेन सच्छिकतो होति, तस्मा सो सच्छिकातब्बं निरोधं यथालोचितं नामकायेन सच्छिकरोतीति कायसक्खीति वुच्चति, न तु विमुत्तोति एकच्चानं आसवानं अपरिक्खीणत्ता ।
दिद्वन्तं पत्तोति दस्सनसङ्घातस्स सोतापत्तिमग्गाणस्स अनन्तरं पत्तोति अत्थो । “दिद्वत्ता पत्तो''तिपि पाठो, तेन चतुसच्चदस्सनसङ्घाताय दिठ्ठिया निरोधस्स पत्ततं दीपेति । तेनाह “दुक्खा सङ्घारा"तिआदि । पठमफलतो पट्ठाय याव अग्गमग्गा दिट्ठिप्पत्तोति आह "एसोपि कायसक्खी विय छब्बिधो होती"ति | इदं दुक्खन्ति “इदं दुक्खं, एत्तकं दुक्खं, न इतो उद्धं दुक्ख''न्ति यथाभूतं पजानाति। यस्मा इदं याथावसरसतो पजानाति, पजानन्तो च ठपेत्वा तण्हं पञ्चुपादानक्खन्धे “दुक्खसच्च"न्ति पजानाति । तण्हं पन इदं दुक्खं इतो समुदेति, तस्मा "अयं दुक्खसमुदयो"ति यथाभूतं पजानाति । यस्मा इदं दुक्खञ्च समुदयो च निब्बानं पत्वा निरुज्झन्ति वूपसमन्ति अप्पवत्तिं गच्छन्ति, तस्मा तं "अयं दुक्खनिरोधो"ति यथाभूतं पजानाति। अरियो पन अट्ठङ्गिको मग्गो तं दुक्खनिरोधं गच्छति, तेन तं “अयं दुक्खनिरोधगामिनी पटिपदा"ति यथाभूतं पजानाति। एत्तावता नानक्खणे सच्चववत्थानं दस्सितं । इदानि तं एकक्खणे दस्सेतुं "तथागतप्पवेदिता"तिआदि वुत्तं । तथागतप्पवेदिताति तथागतेन बोधिमण्डे पटिविद्धा विदिता पाकटा कता । धम्माति चतुसच्चधम्मा । वोदिट्ठा होन्तीति सुदिट्ठा होन्ति । वोचरिताति सुचरिता, तेसु तेन पञ्जा सुटु चरापिताति अत्थो । अयन्ति अयं एवरूपो पुग्गलो "दिटिप्पत्तो"ति बुच्चति ।
__सद्धाय विमुत्तोति सद्दहनवसेन विमुत्तो, एतेन सब्बथा अविमुत्तस्सपि सद्धामत्तेन विमुत्तभावं दस्सेति । सद्धाविमुत्तोति वा सद्धाय अधिमुत्तोति अत्थो । वुत्तनयेनेवाति कायसक्खिम्हि वुत्तनयेनेव । नो च खो यथा दिट्टिप्पत्तस्साति यथा दिटिप्पत्तस्स आसवा परिक्खीणा, न एवं सद्धाय विमुत्तस्साति अत्थो । किं पन नेसं किलेसप्पहाने नानत्तं अत्थीति ? नस्थि । अथ कस्मा सद्धाविमुत्तो दिट्टिप्पत्तं न पापुणातीति ? आगमनीयनानत्तेन । दिट्ठिप्पत्तो हि आगमनम्हि किलेसे विक्खम्भेन्तो अप्पदुक्खेन, अकिलमन्तो च सक्कोति विक्खम्भेतुं, सद्धाविमुत्तो दुक्खेन किलमन्तो विक्खम्भेति, तस्मा दिट्टिप्पत्तं न पापुणाति । तेनाह "एतेसु ही"तिआदि ।
66
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009984 |
| Book Title | Pathikvagga Tika |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 338 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Interfaith & Buddhism |
| File Size | 12 MB |