________________
६४
दीघनिकाये पाथिकवग्गटीका
(५.१५०-१५०)
सेक्खानं, पुथुज्जनानञ्च चेतसो परिच्छिन्दनकजाणं । कथितं परिच्छिन्दितब्बस्स चेतसो छन्दरागवसेन पतिट्टितभावजोतनतो ।
चतुत्थाय दस्सनसमापत्तिया ततियदस्सनसमापत्तियं वुत्तप्पटिक्खेपेन अत्थो वेदितब्बो ।
पुरिमानं द्विन्नं समापत्तीनं पुब्बे समथवसेन अस्थस्स वुत्तत्ता इदानि विपस्सनावसेन दस्सेतुं “अपिचा"तिआदि वुत्तं । निच्चलमेव पुब्बे वुत्तस्स अत्थस्स अपनेतब्बतो। अत्थन्तरत्थताय दस्सियमानाय पदं चलितं नाम होति । अपरो नयोति एत्थ पठमज्झानस्स पठमदस्सनसमापत्तिभावे अपुब्बं नत्थि। दुतियज्झानं दुतियाति एत्थ पन “अट्टिकवण्णकसिणवसेन पटिलद्धदुतियज्झानं दुतिया दस्सनसमापत्तीति वदन्ति, ततियज्झानम्पि तथैव पटिलद्धं । दस्सनसमापत्तिभावो पन यो भिक्खु आलोककसिणे चतुत्थज्झानं निब्बत्तेत्वा तं पादकं कत्वा अधिगतदिब्बचक्खुको हुत्वा सविज्ञाणके अर्टि परिग्गहेत्वा तत्थ वण्णकसिणवसेन हेट्ठिमानि तीणि झानानि निब्बत्तेति, तस्स । ततियज्झानं ततिया दस्सनसमापत्ति अधिट्ठानभूतस्स दिब्बचक्खुञाणस्स वसेन । चतुत्थज्झानं चतुत्थाति रूपावचरचतुत्थज्झानं निब्बत्तेत्वा तं पादकं कत्वा अधिगतदिब्बचक्खुञाणस्स तं चतुत्थज्झानं चतुत्था दस्सनसमापत्ति। इधापि सेक्खपुथुज्जनानं चेतसो परिच्छिन्दनेन ततिया दस्सनसमापत्ति, अरहतो चित्तस्स परिच्छिन्दनेन चतुत्था दस्सनसमापत्ति वेदितब्बा । एवञ्हेसा अत्थवण्णना पाळिया संसन्देय्य । “पठममग्गो"तिआदीसु अट्ठिआरम्मणपठमज्झानपादको पठममग्गो पठमा दस्सनसमापत्ति । अट्ठिआरम्मणदुतियज्झानपादको दुतियमग्गो दुतिया दस्सनसमापत्ति । परचित्तञाणसहगता चतुत्थज्झानपादका ततियचतुत्थमग्गा ततियचतुत्थदस्सनसमापत्तियोति । पुरिसस्स विचाणपजाननं पनेत्थ असम्मोहवसेन दट्ठब्बं ।।
पुग्गलपण्णत्तिदेसनावण्णना १५०. पुग्गलपण्णत्तीसूति पुग्गलानं पञापनेसु । गुणविसेसवसेन अचमनं असङ्करतो ठपनेसु । लोकवोहारवसेनाति लोकसम्मुतिवसेन । लोकवोहारो हेस, यदिदं “सत्तो पुग्गलो''तिआदि । रूपादीसु सत्तविसत्तताय सत्तो। तस्स तस्स सत्तनिकायस्स पूरणतो गलनतो, मरणवसेन पतनतो च पुग्गलो। सन्ततिया नयनतो नरो। अत्तभावस्स पोसनतो पोसो। एवं पञापेतब्बासु वोहरितब्बासु। “सब्बमेतं पुग्गलो''ति इमिस्सा
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org