________________
(५.१४६-१४६)
आयतनपण्णत्तिदेसनावण्णना
निप्पज्जनसभावेन । छन्दादयो एव इद्धिपादेसु विसिट्ठसभावा, इतरे अविसिट्ठा, तेसम्पि विसेसो छन्दादिकतोति आह “छन्दादिवसेन नानासभावा''ति ।
अधिमोक्खादिसभाववसेनाति पसादाधिमोक्खादिसलक्खणवसेन। उपत्थम्भनद्वेनाति सम्पयुत्तधम्मानं उपत्थम्भनकभावेन । अकम्पियद्वेनाति पटिपक्खेहि अकम्पियसभावेन | सलक्खणेनाति अधिमोक्खादिसभावेन । निय्यानटेनाति संकिलेसपक्खतो, वट्टचारकतो च निग्गमनढेन । उपट्ठानादिनाति उपट्ठानधम्मविचयपग्गहसम्पियायनपस्सम्भनसमाधानअज्झुपेक्खनसङ्खातेन अत्तनो सभावेन । हेतुटेनाति निब्बानस्स सम्पापकहेतुभावेन । दस्सनादिनाति दस्सनाभिनिरोपनपरिग्गहसमुट्ठापनवोदापनपग्गहुपट्ठानसमाधानसङ्खातेन अत्तनो सभावेन ।
सासनस्स परियोसानदस्सनत्यन्ति सासनं नाम निप्परियायतो सत्ततिंस बोधिपक्खियधम्मा । तत्थ ये समथविपस्सनासहगता, ते सासनस्स आदि, मग्गपरियापन्ना मज्झे, फलभूता परियोसानं, तंदस्सनत्थं । तेनाह "सासनस्स ही"तिआदि ।
पुन एतदानुत्तरियं भन्तेति यथारद्धाय देसनाय निगमनं । वुत्तस्सेव अत्थस्स पुन वचनहि निगमनं वुत्तं । तं देसनन्ति तं कुसलेसु धम्मेसु देसनाप्पकारं, देसनाविधिं, देसेतब्बञ्च, सकलं वा सम्पुण्णं अनवसेसं अभिजानाति अभिविसिठून आणेन जानाति, असेसं अभिजाननतो एव उत्तरि उपरि अभिज्ञेय्यं नत्थि। इतोति भगवता अभिजाततो । अञो परमत्थवसेन धम्मो वा पञत्तिवसेन पुग्गलो वा अयं नाम यं भगवा न जानातीति इदं नत्थि न उपलब्भति सब्बस्सेव सम्मदेव तुम्हेहि अभिआतत्ता। कुसलेसु धम्मेसु अभिजानने, देसनायञ्च भगवतो उत्तरितरो नत्थि।
आयतनपण्णत्तिदेसनावण्णना
१४६. आयतनपञापनासूति चक्खादीनं, रूपादीनञ्च आयतनानं सम्बोधनेसु, तेसं अज्झत्तिकबाहिरविभागतो, सभागविभागतो, समुदयतो, अत्थङ्गमतो, आहारतो, आदीनवतो, निस्सरणतो च देसनायन्ति अत्थो ।
59
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org