Page Text
________________
४४
दीघनिकाये पाथिकवग्गटीका
निरुत्ति, तस्मिंयेव निरूहभावतो, अञ्ञत्थ असञ्चरणतो अक्खरन्ति च वुच्चति, तथा सङ्घातब्बतो सङ्घा, समञ्ञयतीति समञ्ज, पञ्ञापनतो पञ्ञत्ति, वोहरणतो वोहारो । उप्पन्नोति पवत्तो । न केवलं अक्खरमेवाति न केवलं समञ्ञाकरणमेव । खेत्तसामिनोति तं तं भूमिभागं परिग्गहेत्वा ठितसत्ता । तीहि सङ्खेहीति तिविधकिरियाभिसङ्घतेहि तीहि सङ्ग्रहि खत्तियादीहि तीहि वण्णेहि परिग्गहितेहि । “खत्तियानुयन्तब्राह्मणगहपतिकनेगमजानपदेहि तीहि गहपतीहि परिग्गहितेही "ति च वदन्ति । अग्गन्ति आतेनाति अग्गं कुलन्ति जातेन । खत्तियकुलञ्हि लोके सब्बसेट्टं । यथाह “ खत्तियो सेट्ठो जनेतस्मिं, ये गोत्तपटिसारिनो 'ति, ( दी० नि० १.२७७; ३.१४० म० नि० २.३० सं० नि० १.१.१८२, २४५) अभेदोपचारेन पन अक्खरस्स खत्तियसद्दस्सपि सेट्ठताति पाळियं "अग्गञ्जेन अक्खरेना "ति वृत्तं । इदानि अभेदोपचारेन विना एव अत्थं दस्सेतुं “ अग्गे वा "तिआदि वृत्तं ।
ब्राह्मणमण्डलादिवण्णना
१३२. येन अनारम्भभावेन बाहिताकुसला "ब्राह्मणा' 'ति वुत्ता, तमेव ताव दस्सेतुं पाळियं ‘“वीतङ्गारा’”तिआदि वृत्तन्ति तदत्थं दस्सेन्तो “पचित्वा "ति आदिमाह । तमेनन्ति वचनविपल्लासेन निद्देसोति आह " ते एते 'ति । अभिसङ्घरोन्ताति चित्तमन्तभावेन अञ्ञमञ्जं अभिविसिट्टे करोन्ता, ब्राह्मणाकप्पभावेन सङ्घरोन्ता च । वाचेन्ताति परेसं कथेन्ता, ये तथा गन्थे कातुं न जानन्ति । अच्छन्तीति आसन्ति, उपविसन्तीति अत्थो । तेनाह “वसन्ती'ति । अच्छेन्तीति कालं खेपेन्ति । हीनसम्मतं झानभावनानुयोगं छत्वा गन्थे पसुततादीपनतो । सेट्ठसम्मतं जातं " वेदधरा सोत्तिया सुब्राह्मणाति एवं सेट्ठसम्मतं जातं ।
( ४.१३२ - १३५)
१३३. मेथुनधम्मं समादियित्वाति जायापतिकभावेन द्वयं द्वयं निवासं अज्झुपगन्त्वा । वाणिजकम्मादिकेति आदि- सद्देन कसिकम्मादिं सङ्गहाति ।
Jain Education International
१३४.
नळकार
लुद्दाचारकम्मखुद्दाचारकम्मुनाति परविहेठनादिलुद्दाचारकम्मुना, दारुकम्मादिखुद्दाचारकम्मुना च । सुद्दन्ति एत्थ सु-इति सीघत्थे निपातो । दा-इति गरहणत्थेति आह "सुद्द सुद्द लहुं लहुं कुच्छितं गच्छन्ती”ति ।
१३५. अहूति कालविपल्लासवसेन वुत्तन्ति दस्सेन्तो " होति खो" ति आह ।
44
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009984 |
| Book Title | Pathikvagga Tika |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 338 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Interfaith & Buddhism |
| File Size | 12 MB |