Page Text
________________
दीघनिकाये पाथिकवग्गटीका
(४.१२४-१२६)
१२४. पदालताति "पदा"ति एवंनामा एका लता, सा पन यस्मा सम्पन्नवण्णगन्धरसा, तस्मा "भद्दलता"ति वुत्ता । नाळिकाति नाळिवल्लि | अहायीति नस्सि |
१२५. अकट्ठपाकोति अकडेयेव ठाने उप्पज्जित्वा पच्चनको, नीवारो विय सञ्जातो हुत्वा निप्पज्जनकोति अत्थो । कणो “कुण्डक"न्ति च वुच्चति । थुसन्ति तण्डुलं परियोनन्धित्वा ठितत्तचो, तदभावतो "अकणो, अथुसो"ति सालि वुत्तो । “पटिविरूळ्ह"न्ति इदं पक्कभावस्स कारणवचनं । पटिविरूळहतो हि तं पक्कन्ति । यस्मिं ठाने सायं पक्को सालि गहितो, तदेव ठानं दुतियदिवसे पातो पक्केन सालिना परिपुण्णं हुत्वा तिकृतीति आह "सायं गहितद्वानं पातो पक्कं होती"तिआदि। अलायितन्ति लायितवानम्पि तेसं कम्मप्पच्चया अलायितमेव हुत्वा अनूनं परिपुण्णमेव पञ्जायति, न केवलं पञ्चायनमेव, अथ खो तथाभूतमेव हुत्वा तिट्ठति ।
इत्थिपुरिसलिङ्गादिपातुभाववण्णना १२६. "मनुस्सकाले"ति इदं पुब्बे मनुस्सभूतानंयेव तत्थ इदानि निकन्तिवसेन उप्पत्ति होतीति कत्वा वुत्तं, देवतानम्पि पुरिमजातियं इत्थिभावे ठितानं तत्थ विरागादिपुरिसत्तप्पच्चये असति तदा इथिलिङ्गमेव पातुभवति । पुरिसत्तपच्चयेति “अत्तनोपि अनिस्सरता, सब्बकालं परायत्तवृत्तिता, रजस्सलता वञ्चता, गब्भधारणं, पठमाय पकतिया निहीनपकतिता, सूरवीरताभावो, 'अप्पका जनाति हीळेतब्बता'ति एवमादि आदीनवपच्चवेक्खणपुब्बकम्पि इत्थिभावे 'अलं इथिभावेन, न हि इत्थिभावे ठत्वा चक्कवत्तिसिरिं, न सक्कमारब्रह्मसिरियो पच्चनुभवितुं, न पच्चेकबोधिं, न सम्मासम्बोधिं अधिगन्तुं सक्का'ति एवं इत्थिभावविरज्जनं, 'यथावुत्तआदीनवविरहतो उत्तमपकतिभावतो सम्पदमिदं पुरिसत्तं नाम सेढें उत्तमं, एत्थ ठत्वा सक्का एता सम्पत्तियो सम्पापुणितु'न्ति एवं पुरिसत्तभावे सम्भावनापुब्बकं पत्थनाठपनं, 'तत्थ निन्नपोणपब्भारचित्तता'ति" एवमादिके पुरिसभावस्स पच्चयभूते धम्मे। पूरेत्वा वड्डेत्वा । पच्चक्खं भूतं, सदिसञ्च दिट्ठधम्मिकं, सम्परायिकञ्च सुविपुलं अनत्थं अचिन्तेत्वा पुरिसस्स कामेसु मिच्छाचरणं केवलं इत्थियं आसापत्ति फलेनेवाति आसाआपत्ति इथिभावावहापि होतियेव । तन्निन्नपोणपब्भारभावेन तन्निकन्तिया निमित्तभावापत्तितोति वुत्तं "पुरिसो इत्थत्तभावं लभन्तो कामेसुमिच्छाचारं निस्साय लभती'ति । तदाति यथावुत्ते पठमकप्पिककाले । पकतियाति सभावेन । मातुगामस्साति पुरिमत्तभावे मातुगामभूतस्स | पुरिसस्साति एत्थापि “पकतिया'ति
42
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009984 |
| Book Title | Pathikvagga Tika |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 338 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Interfaith & Buddhism |
| File Size | 12 MB |