________________
(१.३६-४१)
अग्गझपञत्तिकथावण्णना
किलेसबन्धनाति वा दसविधसंयोजनतो। महाविदुग्गं नाम चत्तारो ओघा महन्तं जलविदुग्गं विय अनुपचितकुसलसम्भारेहि दुग्गमढेन ।
अग्गजपत्तिकथावण्णना
३६. इमस्स पदस्स । इदं नाम लोकस्स अग्गन्ति जानितब्बं, तं अग्गलं, सो पन लोकस्स उप्पत्तिक्कमो पवत्ति पवेणी चाति आह "लोकुप्पत्तिचरियवंस"न्ति । सम्मासम्बोधितो उत्तरितरं नाम किञ्चि नत्थि पजानितब्बेसु, तं पन कोरि कत्वा दस्सेन्तो "याव सब्ब तञाणा पजानामी"ति आह । “मम पजानना''ति अस्सादेन्तो तण्हावसेन, “अहं पजानामी''ति अभिनिविसन्तो दिट्ठिवसेन, “सुट्ट पजानामि सम्मा पजानामीति पग्गण्हन्तो मानवसेन न परामसामीति योजना | “पच्चत्तओवा''ति पदं “निब्बुति विदिता''ति पदद्वयेनापि योजेतब्बं “पच्चत्तंयेव उप्पादिता निब्बुति च पच्चत्तंयेव विदिता''ति, सयम्भुञाणेन निब्बत्तिता निब्बुति सयमेव विदिताति अत्थो । अट्ठकथायं पन "पच्चत्त''न्ति पदं विविधविभत्तिकं हुत्वा आवुत्तिनयेन आवत्ततीति दस्सेतुं “अत्तनायेव अत्तनी"ति वुत्तं । अविदितनिब्बानाति अप्पटिलद्धनिब्बाना मिच्छापटिपन्नत्ता । पजाननम्पि हि तदधिगमवसेनेव वेदितब्बं । एति इट्ठभावेन पवत्ततीति अयो, सुखं । तप्पटिक्खेपेन अनयो, दुक्खं । तदेव हितसुखस्स ब्यसनतो ब्यसनं।
३७. तं दस्सेन्तोति भगवापि “अञतित्थियो तत्थ सारसञी"ति तं दस्सेन्तो। आधिपच्चभावेनाति आधिपच्चसभावेन । यस्स आचरियवादस्स वसेन पुरिसो "आचरियो''ति वुच्चति, सो आचरियवादो आचरियभावोति आह “आचरियभावं आचरियवाद"न्ति । एत्थाति आचरियवादे । इति कत्वाति इमिना कारणेन । सोति आचरियवादो । “अग्गजं" त्वेव वुत्तो अग्गञविसयत्ता । केन विहितन्ति केन पकारेन विहितं । तेनाह "केन विहितं किन्ति विहित"न्ति । ब्रह्मजालेति ब्रह्मजालसंवण्णनायं (दी० नि० अठ्ठ० १.२८)। तत्थ हि वित्थारतो वुत्तविधिं इध अतिदिसति, पाळि पन तत्थ चेव इध च एकसदिसा वाति ।
४१. खिड्डा पदोसिका मूलभूता एत्थ सन्तीति खिड्डापदोसिकं, आचरियकं । तेनेवाह "खिड्डापदोसिकमूलक''न्ति । मनोपदोसिकन्ति एत्थापि एसेव नयो ।
11
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org