Page Text
________________
१५०
(१०.३०३-३०३)
सम्मा विमुच्चमानो सम्मा परियन्तदस्सावी सम्मत्तं अभिसमेच्च दिट्ठेव धम्मे दुक्खस्सन्तकरो होति, कतमस्मिं एकधम्मे ? सब्बे सत्ता आहारट्ठितिका ति (अ० नि० ३.१०.२७) एको धम्मोति "सब्बे सत्ता आहारट्ठतिका ति य्वायं पुग्गलाधिट्ठानाय कथाय सब्बेसं सङ्घारानं पच्चयायत्तवृत्तिताय आहारपरियायेन सामञ्ञतो पच्चयधम्मो वुत्तो, अयं आहारो नाम एको धम्मो । याथावतो ञत्वाति यथासभावतो अभिसम्बुज्झित्वा । सम्मदक्खातोति तेनेव अभिसम्बुद्धाकारेन सम्मदेव देसितो ।
दीघनिकाये पाथिकवग्गटीका
चोदको वुत्तम्पि अत्थं याथावतो अप्पटिपज्जमानो नेय्यत्थं सुत्तपदं नीतत्थतो दहन्तो "सब्बे सत्ता "ति वचनमत्ते ठत्वा " ननु चा "तिआदिना चोदेति । आचरियो अविपरीतं तत्थ यथाधिप्पेतमत्थं पवेदेन्तो “न विरुज्झती "ति वत्वा " तेसहि झानं आहारो होती' 'ति आह । झानन्ति एकवोकारभवावहं सञ्ञाय विरज्जनवसेन पवत्तं रूपावचरचतुत्थज्झानं । पाळियं पन " अनाहारा "ति वचनं असञ्ञभवे चतुन्नं आहारानं अभावं सन्धाय वुत्तं, न पच्चयाहारस्स अभावतो । “ एवं सन्तेपी "ति इदं सासने येसु धम्मेसु विसेसतो आहार -सद्दो निरुळ्हो, “आहारट्ठितिका ति एत्थ यदि ते एव गय्हन्ति, अब्यापितदोसो आपन्नो । अथ सब्बोपि पच्चयधम्मो आहारोति अधिप्पेतो, इमाय आहारपाळिया विरोधो आपन्नोति दस्सेतुं आरद्धं । "न विरुज्झती 'ति येनाधिप्पायेन वुत्तं तं विवरन्तो “ एतस्मिञ्हि सुत्ते" तिआदिमाह । कबळीकाराहारादीनं ओजट्ठमकरूपाहरणादि निप्परियायेन आहारभावो । यथा हि कबळीकाराहारो ओजट्ठमकरूपाहरणेन रूपकायं उपत्थम्भेति, एवं फस्सादयो च वेदनादिआहरणेन नामकायं उपत्थम्भेन्ति, तस्मा सतिपि जनकभावे उपत्थम्भकभावो ओजादीसु सातिसयो लब्भमानो मुख्यो आहारट्ठोति ते एव निप्परियायेन आहारलक्खणा धम्मात्ता | इधाति इमस्मिं सङ्गीतिसुत्ते । परियायेन पच्चयो आहारोति वृत्तो सब्बो पच्चयो धम्मो अत्तनो फलं आहरतीति इमं परियायं लभतीति । तेनाह “ सब्बधम्मानही "तिआदि । तत्थ सब्बधम्मानन्ति सब्बेसं सङ्खतधम्मानं । इदानि यथावुत्तमत्थं सुत्तेन (अ० नि० ३.१०.६१) समत्थेतुं " तेनेवाहा "तिआदि वृत्तं । अयन्ति पच्चयाहारो ।
निप्परियायाहारोपि गहितोव होति यावता सोपि पच्चयभावेनेव जनको, उपत्थम्भको च हुत्वा तं तं फलं आहरतीति वत्तब्बतं लभतीति । तत्थाति परियायाहारो, निप्परियायाहारोति द्वीसु आहारेसु । असञ्ञभवे यदिपि निप्परियायाहारो न लब्भति, पच्चयाहारो पन लब्भति परियायाहारलक्खणो । इदानि इममेवत्थं वित्थारेन दस्सेतुं " अनुप्पन्ने हि बुद्धे "तिआदि वृत्तं । उप्पन्ने बुद्धे तित्थकरमतनिस्सितानं झानभावनाय असिज्झतो
Jain Education International
150
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009984 |
| Book Title | Pathikvagga Tika |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 338 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Interfaith & Buddhism |
| File Size | 12 MB |