________________
११६
दीघनिकाये पाथिकवग्गटीका
तेहि पापकेहि। छ दिसा पटिच्छादेन्तोति तेन तेन भागेन दिस्सन्तीति " दिसा "ति सञ्ञिते छ भागे सत्ते यथा तेहि सद्धिं अत्तनो छिद्दं न होति, एवं पटिच्छादेन्तो पटिसन्धारेन्तो । विजिननत्थायाति अभिभवनत्थाय । यो हि दिट्ठधम्मिकं, सम्परायिकञ्च अनत्थं परिवज्जनवसेन अभिभवति, ततो एव तदुभयत्थं सम्पादेति, सो उभयलोकविजया पटिपन्नो नाम होति पच्चत्थिकनिग्गण्हनतो, सकत्थसम्पादनतो च । तेनाह " अयञ्चेव लोको”तिआदि । पाणातिपातादीनि पञ्च वेरानि वेरप्पसवनतो । आरद्धो होतीति संसाधितो होति, तयिदं संसाधनं कित्तिसद्देन इध सत्तानं चित्ततोसनेन, वेराभावापादनेन च होतीति आह " परितोसितो चेव निप्फादितो चा "ति । पुन पञ्च वेरानीति पञ्च वेरफलानि उत्तरपदलोपेन ।
1
कतमस्साति कतमे अस्स । किलेससम्पयुत्तत्ता किलेसोति तंयोगतो तंसदिसं वदति यथा “पीतिसुखं पठमं झानं (दी० नि० १.२२६; म० नि० १.२७१, २८७, २९७; सं० नि० १.२.१५२; अं० नि० १.४.१२३; २.५.२८; पारा० ११; ध० स० ४९९; विभं० ५०८) नीलं वत्थ "न्ति च । सम्पयुत्तता चेत्थ तदेकट्टताय वेदितब्बा, न एकुप्पादादिताय । एवञ्च कत्वा पाणातिपातकम्मस्स दिट्ठिमानलोभादीहिपि किलिट्ठता सिद्धा होति, मिच्छाचारस्स दोसादीहि किलिट्ठता । तेनाह “संकिलेसोयेवा "तिआदि । पुब्बे वुत्तअत्थवसेन पन सम्मुखेनपि नेसं किलेसपरियायो लब्भतेव । एतदत्थपरिदीपकमेवाति यो “पाणातिपातो खो’तिआदिना वुत्तो, एतस्स अत्थस्स परिदीपकमेव । यदि एवं कस्मा पुन वुत्तन्ति आह " गाथाबन्ध' "न्ति, तस्स अत्थस्स सुखग्गहणत्थं भगवा गाथाबन्धं अवोचत अधिप्पायो ।
Jain Education International
( ८.२४६-२४६)
चतुठानादिवण्णना
२४६. “पापकम्मं करोतीति कस्मा अयं उद्देसनिद्देसो पवत्तोति अन्तोलीनचोदनं सन्धाय “इदं भगवा”तिआदि वृत्तं । सुक्कपक्खवसेन हि उद्देसो कतो, कण्हपक्खवसेन च निद्देसो आरद्धो । कारकेति पापकम्मस्स कारके । अकारको पाकटो होति यथा पटिपज्जन्तो पापं करोति नाम, तथा अप्पटिपज्जनतो । संकिलेस धम्मविवज्जनपुब्बकं वोदानधम्मपटिपत्तिआचिक्खनं इध देसनाकोसल्लं । पठमतरं कारकं दस्सेन्तो आह यथा " वामं मुञ्च दक्खिणं गण्हा "ति (ध० स० अट्ठ० ४९८) तथा हि भगवा अट्ठतिस मङ्गलानि दस्सेन्तो “असेवना च बालान "न्ति (खु० पा० ५.३; सु० नि० २६२) वत्वा
116
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org