________________
( ८.२४४ - २४४)
छदिसादिवण्णना
इमस्मिं सुत्ते सविसेसं कत्वा वृत्तत्ता । तथैवाति यथा बुद्धचक्खुना दिट्ठ, तथैव पस्सि । नमस्सति वत्तवसेन कत्तब्बन्ति गहेत्वा ठितत्ता ।
छदिसादिवण्णना
२४४. वचनं सुत्वाव चिन्तेसि बुद्धानुभावेन अत्तसम्मापणिधाननिमित्तेन पुञ्ञबलेन च चोदियमानो । न किर ता एताति ता छ दिसा एता इदानि मया नमस्सियमाना पुरथिमादिका न होन्ति किराति । निपातमत्तन्ति अनत्थकभावं तस्स वदति । पुच्छापदन्ति पुच्छावचनं ।
भगवा गहपतिपुत्तेन नमस्सितब्बा छ दिसा पुच्छितो देसनाकुसलताय आदितो एव ता अकथेत्वा तस्स ताव पटिपत्तिया नं भाजनभूतं कातुं वज्जनीयवज्जनत्थञ्चेव सेवितब्बसेवनत्थञ्च ओवादं देन्तो “ यतो खो गहपतिपुत्ता" तिआदिना देसनं आरभि । तत्थ कम्मकिलेसाति कम्मभूता संकिलेसा । किलिस्सन्तीति किलिट्ठा मलीना विय ठिता, उपतापिता च होन्तीति अत्थो । तस्माति किलिस्सननिमित्तत्ता । यदिपि सुरापानं पञ्चवेरभावेन उपासकेहि परिवज्जनीयं, तस्स पन अपायमुखभावेन परतो वत्तुकामताय पाणातिपातादिके एव सन्धाय " चत्तारो "ति वुत्तं, न " पञ्चा "ति । "विसुं अकम्मपथभावतो चा’'ति अपरे । “सुरापानम्पि 'सुरामेरयपानं, भिक्खवे, आसेवितं भावितं बहुलीकतं निरयसंवत्तनिक 'न्तिआदि (अ० नि० ३.८.४०) वचनतो विसुं कम्मपथभावेन आगतं । तथा हि तं दुच्चरितकम्मं हुत्वा दुग्गतिगामिपिट्ठिवत्तकभावेन नियत "न्ति केचि तेसं मतेन एकादस कम्मपथा सियुं । तस्मा यथात्वेव कम्मपथे उपकारकत्तसभागत्तवसेन अनुप्पवेसो दट्ठब्बोति “विसुं अकम्मपथभावतो चा" ति सुवुत्तमेतं । सुरापानस्स भोगापायमुखभावेन वत्तुकामताय " चत्तारो" त्वेव अवोच | तिट्ठति एत्थ फलं तदायत्तवृत्तितायाति ठानं, हेतूति आह " ठानेहीति कारणेही 'ति । अपेन्ति अपगच्छन्ति, अपेति वा एतेहीति अपाया, अपायानं, अपाया एव वा मुखानि द्वारा अपायमुखानि । विनासमुखानीति एत्थापि एसेव नयो ।
११५
किञ्चापि ‘“अरियसावकस्सा "ति पुब्बे साधारणतो वुत्तं, विसेसतो पन पठमाय भूमियं ठितस्सेव वक्खमाननयो युज्जतीति "सोति सो सोतापन्नो "ति वृत्तं । पापक-सद्दो निहीनपरियायोति “लामकेही "ति वृत्तं । अपायदुक्खं वट्टदुक्खञ्च पापेन्तीति वा पापका,
Jain Education International
115
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org