________________
१०२
दीघनिकाये पाथिकवग्गटीका
(७.२१६-२१६)
सुखुमच्छविलक्खणवण्णना २१६. समितपापटेन समणं, न पब्बज्जामत्तेन । बाहितपापटेन ब्राह्मणं, न जातिमत्तेन ।
__महन्तानं अत्थानं परिग्गण्हनतो महती पञ्जा एतस्साति महापञो। सेसपदेसुपि एसेव नयोति आह “महापजादीहि समन्नागतोति अत्थो"ति । नानत्तन्ति याहि महापञ्जादीहि समन्नागतत्ता भगवा “महापो''तिआदिना कित्तीयति, तासं महापञ्जादीनं इदं नानत्तं अयं वेमत्तता ।
यस्स कस्सचि विसेसतो अरूपधम्मस्स महत्त नाम किच्चसिद्धिया वेदितब्बन्ति तदस्सा किच्चसिद्धिया दस्सेन्तो "महन्ते सीलक्खन्धे परिग्गण्हातीति महापञ्जा"तिआदिमाह । तत्थ हेतुमहन्तताय, पच्चयमहन्तताय, निस्सयमहन्तताय, पभेदमहन्तताय, किच्चमहन्तताय, फलमहन्तताय, आनिसंसमहन्तताय च सीलक्खन्धस्स महन्तभावो वेदितब्बो । तत्थ हेतु अलोभादयो। पच्चयो हिरोत्तप्पसद्धासतिवीरियादयो। निस्सयो सावकबोधिपच्चेकबोधिसम्मासम्बोधिनियतता, तंसमङ्गिनो च पुरिसविसेसा । पभेदो चारित्तवारित्तादिविभागो। किच्चं तदङ्गादिवसेन पटिपक्खविधमनं । आनिसंसो पियमनापतादि । अयमेत्थ सोपो, वित्थारो पन विसुद्धिमग्गे, (विसुद्धि० १.६) आकचेय्यसुत्तादीसु (म० नि० १.६५) च आगतनयेनेव वेदितब्बो। इमिना नयेन समाधिक्खन्धादीनम्पि महन्तता यथारहं वित्थारेत्वा वेदितब्बा । ठानाठानानं पन महाविसयताय, सा बहुधातुकसुत्ते आगतनयेन वेदितब्बा । विहारसमापत्तियो समाधिक्खन्धनिद्धारणनयेन वेदितब्बा । अरियसच्चानं सकलसासनसङ्गहतो, सो सच्चविभङ्ग(विभं० १८९) -तंसंवण्णनासु (विभं० अट्ठ० १८९) आगतनयेन, सतिपट्ठाना दीनं सतिपट्टानविभङ्गादीसु, (विभं० ३५५) तंसंवण्णनासु (विभं० अट्ठ० ३५५) च आगतनयेन, सामञ्जफलानं महतो हितस्स, महतो सुखस्स, महतो अत्थस्स, महतो योगक्खेमस्स निब्बत्तिभावतो, सन्तपणीतनिपुणअतक्कावचरपण्डितवेदनीयभावतो च; अभिञानं महासम्भारतो, महाविसयतो, महाकिच्चतो, महानुभावतो, महानिब्बत्तितो च, निब्बानस्स मदनिम्मदनादिमहत्तसिद्धितो महन्तता वेदितब्बा ।
पुथुपाति एत्थापि वुत्तनयानुसारेन अत्थो वेदितब्बो। अयं पन विसेसो - नानाखन्धेसु आणं पवत्ततीति “अयं रूपक्खन्धो नाम...पे०... अयं विचाणक्खन्धो
102
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org