________________
(३.१६८ - १६८)
मारयाचनकथावण्णना
66
इज्झिस्सती 'ति । एवं पन चिन्तेत्वा भगवन्तं उपसङ्कमित्वा एकं अन्तं ठितो " परिनिब्बातु दानि भन्ते भगवा 'तिआदिना परिनिब्बानं याचि तं सन्धाय वुत्तं 'अट्टमे सत्ताहे "तिआदि । तत्थ अज्जाति आयुसमारोस्सज्जनदिवसं सन्धायाह । भगवा चस्स अभिसन्धिं जानन्तोपि तं अनाविकत्वा परिनिब्बानस्स अकालभावमेव पकासेन्तो याचनं पटिक्खिपि । तेनाह "न तावाह "न्तिआदि ।
मग्गवसेन वियत्ताति सच्चसम्पटिवेधवेय्यत्तियेन ब्यत्ता । तथैव विनीताति मग्गवसेन किलेसानं समुच्छेदविनयनेन विनीता । तथा विसारदाति अरियमग्गाधिगमेनेव सत्थुसासने वेसारज्जप्पत्तिया विसारदा, सारज्जकरानं दिट्ठिविचिकिच्छादिपापधम्मानं विगमेन विसारदभावं पत्ताति अत्थो । यस्स सुतस्स वसेन वट्टदुक्खतो निस्सरणं सम्भवति, तं इध उक्कट्ठनिद्देसेन “सुत”न्ति अधिप्पेतन्ति आह “ तेपिटकवसेना "ति । तिण्णं पिटकानं समूहो पिटकं, तीणि वा पिटकानि तिपिटकं, तिपिटकमेव तेपिटकं, तस्स वसेन । तमेवाति यं तं तेपिटकं सोतब्बभावेन " सुत "न्ति वुत्तं तमेव । धम्मन्ति परियत्तिधम्मं । धारेन्तीति सुवण्णभाजने पक्खित्तसीहवसं विय अविनस्सन्तं कत्वा सुप्पगुणसुप्पवत्तिभावेन धारेन्ति हदये ठपेन्ति । इति परियत्तिधम्मवसेन बहुस्सुतधम्मधरभावं दस्सेत्वा इदानि पटिवेधधम्मवसेनपि तं दस्सेतुं “ अथ वा "तिआदि वृत्तं । अरियधम्मस्साति मग्गफलधम्मस्स, नवविधस्सापि वा लोकुत्तरधम्मस्स । अनुधम्मभूतन्ति अधिगमाय अनुरूपधम्मभूतं । अनुच्छविकपटिपदन्ति च तमेव विपस्सनाधम्ममाह, छब्बिधा विसुद्धियो वा । अनुधम्मन्ति तस्सा यथावुत्तपटिपदाय अनुरूपं अभिसल्लेखितं अप्पिच्छतादिधम्मं । चरणसीलाति समादाय पवत्तनसीला । अनु मग्गफलधम्मो एतिस्साति वा अनुधम्मा, वुट्ठानगामिनिविपस्सना, तस्सा चरणसीला । अत्तनो आचरियवादन्ति अत्तनो आचरियस्स सम्मासम्बुद्धस्स वादं । सदेवकस्स लोकस्स आचारसिक्खापनेन आचरियो, भगवा । तस्स वादो, चतुसच्चदेसना ।
Jain Education International
१३५
आचिक्खिस्सन्तीति आदिती कथेस्सन्ति, अत्तना उग्गहितनियामेन परे उग्गण्हापेस्सन्तीति अत्थो । देसेस्सन्तीति वाचेस्सन्ति, पाळिं सम्मा पबोधेस्सन्तीति अत्थो । पञ्ञापेस्सन्तीति पजानापेस्सन्ति, सङ्कापेस्सन्तीति अत्थो । पटुपेस्सन्तीति पकारेहि ठपेस्सन्ति, पकासेस्सन्तीति अत्थो । विवरिस्सन्तीति विवटं करिस्सन्ति । विभजिस्सन्तीति विभत्तं करिस्सन्ति । उत्तानि करिस्सन्तीति अनुत्तानं गम्भीरं उत्तानं पाकटं करिस्सन्ति । सह धम्मेनाति एत्थ धम्म-सद्दो कारणपरियायो “ हेतुम्हि ञाणं धम्मपटिसम्भिदा "तिआदी (विभं० २७०) वियाति आह "सहेतुकेन सकारणेन वचनेना" ति । सप्पाटिहारियन्ति
135
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org