Page Text
________________
४६
दीघनिकाये पाथिकवग्गट्ठकथा
(४.१२१-१२१)
चन्दो उजुकं सणिकं गच्छति, तिरियं सीघं। द्वीसु पस्सेसु नक्खत्ततारका गच्छन्ति । चन्दो धेनु विय वच्छं तं तं नक्खत्तं उपसङ्कमति । नक्खत्तानि पन अत्तनो ठानं न विजहन्ति। सूरियस्स उजुकं गमनं सीघं, तिरियं गमनं दन्धं । सो काळपक्खउपोसथतो पाटिपददिवसे योजनानं सतसहस्सं चन्दमण्डलं ओहाय गच्छति । अथ चन्दो लेखा विय पञ्जायति । पक्खस्स दुतियाय सतसहस्सन्ति एवं याव उपोसथदिवसा सतसहस्सं सतसहस्सं ओहाय गच्छति। अथ चन्दो अनुक्कमेन वड्डित्वा उपोसथदिवसे परिपुण्णो होति । पुन पाटिपददिवसे योजनानं सतसहस्सं धावित्वा गण्हाति । दुतियाय सतसहस्सन्ति एवं याव उपोसथदिवसा सतसहस्सं सतसहस्सं धावित्वा गण्हाति । अथ चन्दो अनुक्कमेन हायित्वा उपोसथदिवसे सब्बसो न पायति । चन्दं हेट्ठा कत्वा सूरियो उपरि होति । महतिया पातिया खुद्दकभाजनं विय चन्दमण्डलं पिधीयति । मज्झन्हिके गेहच्छाया विय चन्दस्स छाया न पचायति । सो छायाय अपञ्जायमानाय दूरे ठितानं दिवा पदीपो विय सयम्पि न पचायति ।
कति नेसं वीथियोति एत्थ पन अजवीथि, नागवीथि, गोवीथीति तिस्सो वीथियो होन्ति । तत्थ अजानं उदकं पटिकूलं होति, हत्थिनागानं मनापं । गुन्नं सीतुण्हसमताय फासु होति । तस्मा यं कालं चन्दिमसूरिया अजवीथिं आरुहन्ति, तदा देवो एकबिन्दुम्पि न वस्सति । यदा नागवीथिं आरोहन्ति, तदा भिन्नं विय नभं पग्घरति । यदा गोवीथिं आरोहन्ति, तदा उतुसमता सम्पज्जति । चन्दिमसूरिया छमासे सिनेरुतो बहि निक्खमन्ति, छमासे अन्तो विचरन्ति । ते हि आसाळ्हमासे सिनेरुसमीपेन विचरन्ति । ततो परे द्वे मासे निक्खमित्वा बहि विचरन्ता पठमकत्तिकमासे मज्झेन गच्छन्ति । ततो चक्कवाळाभिमुखा गन्त्वा तयो मासे चक्कवाळसमीपेन चरित्वा पुन निक्खमित्वा चित्रमासे मज्झेन गन्त्वा ततो द्वे मासे सिनेरुभिमुखा पक्खन्दित्वा पुन आसाळ्हे सिनेरुसमीपेन चरन्ति ।
कित्तके ठाने आलोकं करोन्तीति ? एकप्पहारेन तीसु दीपेसु आलोकं करोन्ति । कथं ? इमस्मिहि दीपे सूरियुग्गमनकालो पुब्बविदेहे मज्झन्हिको होति, उत्तरकुरूसु अत्थङ्गमनकालो, अपरगोयाने मज्झिमयामो। पुबविदेहम्हि उग्गमनकालो उत्तरकुरूसु मज्झन्हिको, अपरगोयाने अत्थङ्गमनकालो, इध मज्झिमयामो । उत्तरकुरूसु उग्गमनकालो अपरगोयाने मज्झन्हिको, इध अत्थङ्गमनकालो, पुब्बविदेहे मज्झिमयामो। अपरगोयानदीपे उग्गमनकालो इध मज्झन्हिको, पुब्बविदेहे अत्थङ्गमनकालो, उत्तरकुरूसु मज्झिमयामोति ।
46
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009981 |
| Book Title | Pathikvaggatthakatha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 326 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Interfaith & Buddhism |
| File Size | 11 MB |