________________
(३.८०-८०)
अत्तदीपसरणतावण्णना
२७
रुक्खमूले निसीदित्वा धम्मे देसियमाने "महाजनस्स ठाननिसज्जनोकासो भविस्सती"ति । निवत्तित्वा मग्गा ओक्कम्म रुक्खमूलं उपसङ्कमित्वा धम्मभण्डागारिकं आनन्दत्थेरं
ओलोकेसि । थेरो ओलोकितसञ्जाय एव "सत्था निसीदितुकामो"ति ञत्वा सुगतमहाचीवरं पञपेत्वा अदासि । निसीदि भगवा पञ्जत्ते आसने । अथस्स पुरतो मनुस्सा निसीदिंसु । उभोसु पस्सेसु पच्छतो च भिक्खुसङ्घो, आकासे देवता अटुंसु, एवं महापरिसमज्झगतो तत्र खो भगवा भिक्खू आमन्तेसि ।।
ते भिक्खूति तत्र उपविठ्ठा धम्मप्पटिग्गाहका भिक्खू । अत्तदीपाति अत्तानं दीपं ताणं लेणं गतिं परायणं पतिद्वं कत्वा विहरथाति अत्थो । अत्तसरणाति इदं तस्सेव वेवचनं । अनञसरणाति इदं अञसरणपटिक्खेपवचनं । न हि अञो अञस्स सरणं होति, अञस्स वायामेन अञस्स असुज्झनतो । वुत्तम्पि चेतं “अत्ता हि अत्तनो नाथो, को हि नाथो परो सिया"ति (ध० प० १६०)। तेनाह “अनञ्जसरणा'ति । को पनेत्थ अत्ता नाम, लोकियलोकुत्तरो धम्मो । तेनाह- "धम्मदीपा धम्मसरणा अनञसरणा"ति । “काये कायानुपस्सी'"तिआदीनि महासतिपट्ठाने वित्थारितानि ।
गोचरेति चरितुं युत्तट्ठाने । सकेति अत्तनो सन्तके। पेत्तिके विसयेति पितितो आगतविसये । चरतन्ति चरन्तानं । “चरन्तं" तिपि पाठो, अयमेवत्थो। न लच्छतीति न लभिस्सति न पस्सिस्सति । मारोति देवपुत्तमारोपि, मच्चुमारोपि, किलेसमारोपि । ओतारन्ति रन्धं छिदं विवरं । अयं पनत्थो लेड्डुट्ठानतो निक्खम्म तोरणे निसीदित्वा बालातपं तपन्तं लापं सकुणं गहेत्वा । पक्खन्दसेनसकुणवत्थुना दीपेतब्बो । वुत्त हेतं -
"भूतपुब्बं, भिक्खवे, सकुणग्घि लापं सकुणं सहसा अज्झप्पत्ता अग्गहेसि । अथ खो, भिक्खवे, लापो सकुणो सकुणग्घिया हरियमानो एवं परिदेवसि 'मयमेवम्ह अलक्खिका, मयं अप्पपुआ, ये मयं अगोचरे चरिम्ह परविसये, सचेज्ज मयं गोचरे चरेय्याम सके पेत्तिके विसये, न म्यायं सकुणग्धि अलं अभविस्स यदिदं युद्धाया'ति । को पन ते लाप गोचरो सको पेत्तिको विसयोति ? यदिदं नङ्गलकट्ठकरणं लेड्डट्ठानन्ति । अथ खो, भिक्खवे, सकुणग्धि सके बले अपत्थद्धा सके बले असंवदमाना लापं सकुणं पमुञ्चि गच्छ खो त्वं लाप, तत्रपि गन्त्वा न मोक्खसीति ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org