________________
२१२
दीघनिकाये पाथिकवग्गट्ठकथा
(१०.३४७-३४७)
द्विन्नं सारक्खसपरिदण्डानं दसन्नञ्च धनक्कीतादीनन्ति द्वादसन्नं इत्थीनं अछे पुरिसा । इदं अगमनीयट्ठानं नाम। सो पनेस मिच्छाचारो सीलादिगुणरहिते अगमनीयट्ठाने अप्पसावज्जो। सीलादिगुणसम्पन्ने महासावज्जो। तस्स चत्तारो सम्भारा अगमनीयवत्थु, तस्मिं सेवनचित्तं, सेवनप्पयोगो, मग्गेनमग्गप्पटिपत्तिअधिवासनन्ति । एको पयोगो साहत्थिको एव ।
अभिज्झायतीति अभिज्झा, परभण्डाभिमुखी हुत्वा तन्निन्नताय पवत्ततीति अत्थो । सा "अहो वत इदं ममस्सा"ति एवं परभण्डाभिज्झायनलक्खणा अदिन्नादानं विय अप्पसावज्जा महासावज्जा च। तस्सा द्वे सम्भारा परभण्डं, अत्तनो परिणामनञ्च । परभण्डवत्थुके हि लोभे उप्पन्नेपि न ताव कम्मपथभेदो होति, याव "अहो वतीदं ममस्सा''ति अत्तनो न परिणामेति ।
हितसुखं ब्यापादयतीति व्यापादो। सो परं विनासाय मनोपदोसलक्खणो फरुसावाचा विय अप्पसावज्जो महासावज्जो च। तस्स द्वे सम्भारा परसत्तो च, तस्स विनासचिन्ता च। परसत्तवत्थुके हि कोधे उप्पन्नेपि न ताव कम्मपथभेदो होति, याव "अहो वतायं उच्छिज्झेय्य विनस्सेय्या'ति तस्स विनासं न चिन्तेति ।
यथाभुच्चगहणाभावेन मिच्छा पस्सतीति मिच्छादिवि। सा “नत्थि दिन्न'न्तिआदिना नयेन विपरीतदस्सनलक्खणा । सम्फप्पलापो विय अप्पसावज्जा महासावज्जा च । अपिच अनियता · अप्पसावज्जा, नियता महासावज्जा। तस्सा द्वे सम्भारा वत्थुनो च गहिताकारविपरीतता, यथा च तं गण्हाति, तथाभावेन तस्सूपट्ठानन्ति ।
इमेसं पन दसन्नं अकुसलकम्मपथानं धम्मतो कोट्ठासतो आरम्मणतो वेदनातो मूलतोति पञ्चहाकारेहि विनिच्छयो वेदितब्बो ।
तत्थ धम्मतोति एतेसु हि पटिपाटिया सत्त चेतनाधम्माव होन्ति । अभिज्झादयो तयो चेतनासम्पयुत्ता।
कोट्ठासतोति पटिपाटिया सत्त, मिच्छादिट्ठि चाति इमे अट्ठ कम्मपथा एव होन्ति,
212
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org