________________
(१०.३११-३११)
सोतापत्तियङ्गादिचतुक्कवण्णना
१८५
तेनाह - “सो इमिना धम्मेन आतेन दिटेन पत्तेन विदितेन परियोगाळहेन अतीतानागतेन नयं नेती"ति । परिये आणन्ति परेसं चित्तपरिच्छेदे आणं । यथाह – “तत्थ कतमं परिये आणं ? इध भिक्खु परसत्तानं परपुग्गलानं चेतसा चेतो परिच्च जानाती''ति (विभं० ७९६) वित्थारेतब्बं । ठपेत्वा पन इमानि तीणि आणानि अवसेसं सम्मुतित्राणं नाम । यथाह - "तत्थ कतमं सम्मुतिञाणं ? ठपेत्वा धम्मे आणं ठपेत्वा अन्वये आणं ठपेत्वा परिच्छेदे आणं अवसेसं सम्मुतित्राण"न्ति (विभं० ७९६)।
दुक्खे आणादीहि अरहत्तं पापेत्वा एकस्स भिक्खुनो निग्गमनं चतुसच्चकम्मट्ठानं कथितं । तत्थ द्वे सच्चानि वढें, द्वे विवढें, वट्टे अभिनिवेसो होति, नो विवट्टे । द्वीसु सच्चेसु आचरियसन्तिके परियत्तिं उग्गहेत्वा कम्मं करोति, द्वीसु सच्चेसु “निरोधसच्चं नाम इटुं कन्तं मनापं, मग्गसच्चं नाम इटुं कन्तं मनाप"न्ति सवनवसेन कम्मं करोति । द्वीसु सच्चेसु उग्गहपरिपुच्छासवनधारणसम्मसनपटिवेधो वट्टति, द्वीसु सवनपटिवेधो वट्टति । तीणि किच्चवसेन पटिविज्झति, एकं आरम्मणवसेन । द्वे सच्चानि दुद्दसत्ता गम्भीरानि, द्वे गम्भीरत्ता दुद्दसानि।
सोतापत्तियङ्गादिचतुक्कवण्णना ३११. सोतापत्तियङ्गानीति सोतापत्तिया अङ्गानि, सोतापत्तिमग्गस्स पटिलाभकारणानीति अत्थो । सप्पुरिससंसेवोति बुद्धादीनं सप्पुरिसानं उपसङ्कमित्वा सेवनं । सद्धम्मस्सवनन्ति सप्पायस्स तेपिटकधम्मस्स सवनं । योनिसोमनसिकारोति अनिच्चादिवसेन मनसिकारो। धम्मानुधम्मप्पटिपत्तीति लोकुत्तरधम्मस्स अनुधम्मभूताय पुब्बभागपटिपत्तिया पटिपज्जनं।
अवेच्चप्पसादेनाति अचलप्पसादेन । “इतिपि सो भगवा''तिआदीनि विसुद्धिमग्गे वित्थारितानि । फलधातुआहारचतुक्कानि उत्तानत्थानेव । अपिचेत्थ लूखपणीतवत्युवसेन ओळारिकसुखुमता वेदितब्बा।
विज्ञआणद्वितियोति विज्ञाणं एतासु तिकृतीति विज्ञाणट्ठितियो । आरम्मणट्ठितिवसेनेतं वुत्तं । रूपूपायन्ति रूपं उपगतं हुत्वा । पञ्चवोकारभवस्मिहि अभिसङ्खारविाणं रूपक्खन्धं निस्साय तिट्ठति । तं सन्धायेतं वुत्तं । रूपारम्मणन्ति रूपक्खन्धगोचरं रूपपतिट्टितं हुत्वा ।
185
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org