Pathikvaggatthakatha

SR No.: 009981
Original Sutra Author: N/A
Author: Vipassana Research Institute Igatpuri
Publisher: Vipassana Research Institute Igatpuri
Publication Year: 1998
Total Pages: 326
Language: Sanskrit
Classification: Interfaith & Buddhism
File Size: 11 MB

Page 189

१६४
दीघनिकाये पाथिकवग्गट्ठकथा
दाधा
(१०.३०५-३०५)
रूपसज्जे, जरामरणं अनिच्चतो दुक्खतो अनत्ततो भावेन्तस्स पवत्ता चेतना भावनामया नामा"ति अयं वित्थारकथा ।
अपुञ्जो च सो अभिसङ्खारो चाति अपुञाभिसङ्खारो। द्वादसअकुसलचित्तसम्पयुत्तानं चेतनानं एतं अधिवचनं । वुत्तम्पि चेतं “तत्थ कतमो अपुञाभिसङ्खारो ? अकुसलचेतना कामावचरा, अयं वुच्चति अपुञाभिसङ्खारो''ति । आनेजं निच्चलं सन्तं विपाकभूतं अरूपमेव अभिसङ्घरोतीति आनेजाभिसङ्खारो। चतुन्नं अरूपावचरकुसलचेतनानं एतं अधिवचनं । यथाह "तत्थ कतमो आनेजाभिसङ्खारो ? कुसलचेतना अरूपावचरा, अयं वुच्चति आनेजाभिसङ्खारो''ति ।
पुग्गलत्तिके सत्तविधो पुरिसपुग्गलो, तिस्सो सिक्खा सिक्खतीति सेक्खो। खीणासवो सिक्खितसिक्खत्ता पुन न सिक्खिस्सतीति असेक्खो। पुथुज्जनो सिक्खाहि परिबाहियत्ता नेवसेक्खो नासेक्खो।
थेरत्तिके जातिमहल्लको गिही जातित्थेरो नाम । “चत्तारोमे, भिक्खवे, थेरकरणा धम्मा । इध, भिक्खवे, थेरो सीलवा होति, बहुस्सुतो होति, चतुन्नं झानानं लाभी होति, आसवानं खया बहुस्सुतो होति, चतुन्नं झानानं लाभी होति, आसवानं खया अनासवं चेतोविमुत्तिं पाविमुत्तिं दिढेव धम्मे सयं अभिजा सच्छिकत्वा उपसम्पज्ज विहरति । इमे खो, भिक्खवे, चत्तारो थेरकरणा धम्मा"ति (अ० नि० १.४.२२)। एवं वुत्तेसु धम्मेसु एकेन वा अनेकेहि वा समन्नागतो धम्मथेरो नाम | अञ्चतरो थेरनामको भिक्खूति एवं थेरनामको वा, यं वा पन महल्लककाले पब्बजितं सामणेरादयो दिस्वा थेरो थेरोति वदन्ति, अयं सम्मतिथेरो नाम ।
पुञ्जकिरियवत्थूसु दानमेव दानमयं। पुञ्जकिरिया च सा तेसं तेसं आनिसंसानं वत्यु चाति पुञ्जकिरियवत्थु। इतरेसुपि द्वीसु एसेव नयो। अत्थतो पन पुब्बे वुत्तदानमयचेतनादिवसेनेव सद्धिं पुब्बभागअपरभागचेतनाहि इमानि तीणि पुञ्जकिरियवत्थूनि वेदितब्बानि । एकमेकञ्चेत्थ पुब्बभागतो पट्ठाय कायेन करोन्तस्स कायकम्मं होति । तदत्थं वाचं निच्छारेन्तस्स वचीकम्मं । कायङ्गवाचङ्गं अचोपेत्वा मनसा चिन्तेन्तस्स मनोकम्मं । अन्नादीनि देन्तस्स चापि अन्नदानादीनि देमीति वा दानपारमिं
164