________________
(१०.३०५-३०५)
तिकवएणना
१५३
ब्यापादवितक्को अप्पिये अमनापे सत्ते वा सङ्घारे वा कुज्झित्वा ओलोकनकालतो पट्ठाय याव विनासना उप्पज्जति । विहिंसावितक्को सङ्खारेसु नुप्पज्जति । सङ्खारो हि दुक्खापेतब्बो नाम नत्थि । इमे सत्ता हञ्जन्तु वा उच्छिज्जन्तु वा विनस्सन्तु वा मा वा अहेसुन्ति चिन्तनकाले पन सत्तेसु उप्पज्जति ।
__नेक्खम्मपटिसंयुत्तो वितक्को नेक्खम्मवितक्को। सो असुभपुब्बभागे कामावचरो होति । असुभज्झाने रूपावचरो। तं झानं पादकं कत्वा उप्पन्नमग्गफलकाले लोकुत्तरो । अब्यापादपटिसंयुत्तो वितक्को अव्यापादवितक्को। सो मेत्तापुब्बभागे कामावचरो होति । मेत्ताझाने रूपावचरो। तं झानं पादकं कत्वा उप्पन्नमग्गफलकाले लोकुत्तरो | अविहिंसापटिसंयुत्तो वितक्को अविहिंसावितक्को। सो करुणापुब्बभागे कामावचरो | करुणाझाने रूपावचरो। तं झानं पादकं कत्वा उप्पन्नमग्गफलकाले लोकुत्तरो। यदा अलोभो सीसं होति, तदा इतरे द्वे तदन्वायिका भवन्ति । यदा मेत्ता सीसं होति, तदा इतरे द्वे तदन्वायिका भवन्ति । यदा करुणा सीसं होति, तदा इतरे द्वे तदन्वायिका भवन्तीति । कामसङ्कप्पादयो वुत्तनयेनेव वेदितब्बा । देसनामत्तमेव हेतं । अत्थतो पन कामवितक्कादीनञ्च कामसङ्कप्पादीनञ्च नानाकरणं नत्थि ।
कामपटिसंयुत्ता सञआ कामसा। ब्यापादपटिसंयुत्ता सञ्जा व्यापादसञ्जा। विहिंसापटिसंयुत्ता सञ्जा विहिंसासा। तासम्पि कामवितक्कादीनं विय उप्पज्जनाकारो वेदितब्बो । तंसम्पयुत्तायेव हि एता । नेक्खम्मसञादयोपि नेक्खम्मवितक्कादिसम्पयुत्तायेव । तस्मा तासम्पि तथैव कामावचरादिभावो वेदितब्बो ।
कामधातुआदीसु “कामपटिसंयुत्तो तक्को वितक्को मिच्छासङ्कप्पो । अयं वुच्चति कामधातु । सब्बेपि अकुसला धम्मा कामधातू"ति अयं कामधातु। “ब्यापादपटिसंयुत्तो तक्को वितक्को मिच्छासङ्कप्पो । अयं वुच्चति ब्यापादधातु । दससु आघातवत्थूसु चित्तस्स आघातो पटिघातो अनत्तमनता चित्तस्सा"ति अयं ब्यापादधातु। “विहिंसा पटिसंयुत्तो तक्को वितक्को मिच्छासङ्कप्पो । अयं वुच्चति विहिंसाधातु । इधेकच्चो पाणिना वा लेड्डना वा दण्डेन वा सत्थेन वा रज्जुया वा अञ्जतरञतरेन वा सत्ते विहेठेती"ति अयं विहिंसाधातु। तत्थ द्वे कथा सब्बसङ्गाहिका च असम्भिन्ना च । तत्थ कामधातुया गहिताय इतरा द्वे गहिताव होन्ति, ततो पन नीहरित्वा अयं ब्यापादधातु अयं विहिंसाधातूति दस्सेतीति अयं सब्बसङ्गाहिककथा नाम । कामधातुं कथेन्तो पन भगवा ब्यापादधातुं
153
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org