Page Text
________________
१४८
दीघनिकाये पाथिकवग्गट्ठकथा
(१०.३०४-३०४)
ठानाठानकुसलो भिक्खूति अलं वचनायाति । इधानन्द, भिक्खु अट्ठानमेतं अनवकासो, यं दिट्ठिसम्पन्नो पुग्गलो कञ्चि सङ्खारं निच्चतो उपगच्छेय्य, नेतं ठानं विज्जतीति पजानाति । ठानञ्च खो एतं विज्जति, यं पुथुज्जनो कञ्चि सङ्खारं निच्चतो उपगच्छेय्या"ति (म० नि० ३.१२७) इमिनापि सुत्तेन अत्थो वेदितब्बो ।
__ अज्जवन्ति गोमुत्तवङ्कता चन्दवङ्कता नङ्गलकोटिवङ्कताति तयो अनज्जवा । एकच्चो हि भिक्खु पठमवये एकवीसतिया अनेसनासु छसु च अगोचरेसु चरति, मज्झिमपच्छिमवयेसु लज्जी कुक्कुच्चको सिक्खाकामो होति, अयं गोमुत्तवकता नाम । एको पठमवयेपि पच्छिमवयेपि चतुपारिसुद्धिसीलं पूरेति, लज्जी कुक्कुच्चको सिक्खाकामो होति, मज्झिमवये पुरिमसदिसो, अयं चन्दवङ्कता नाम । एको पठमवयेपि मज्झिमवयेपि चतुपारिसुद्धिसीलं पूरेति, लज्जी कुक्कुच्चको सिक्खाकामो होति, पच्छिमवये पुरिमसदिसो अयं नङ्गलकोटिवकता नाम । एको सब्बमेतं वङ्कतं पहाय तीसुपि वयेसु पेसलो लज्जी कुक्कुच्चको सिक्खाकामो होति। तस्स यो सो उजुभावो, इदं अज्जवं नाम । अभिधम्मपि वुत्तं- “तत्थ कतमो अज्जवो। या अज्जवता अजिम्हता अवकता अकुटिलता, अयं वुच्चति अज्जवो"ति (ध० स० १३४६) । लज्जवन्ति “तत्थ कतमो लज्जवो ? यो हिरीयति हिरीयितब्बेन हिरीयति पापकानं अकुसलानं धम्मानं समापत्तिया । अयं वुच्चति लज्जवो"ति एवं वुत्तो लज्जीभावो ।
खन्तीति “तत्थ कतमा खन्ति ? या खन्ति खमनता अधिवासनता अचण्डिक्कं अनस्सुरोपो अत्तमनता चित्तस्सा"ति (ध० स० १३४८) एवं वुत्ता अधिवासनखन्ति । सोरच्चन्ति “तत्थ कतमं सोरच्चं ? यो कायिको अवीतिक्कमो, वाचसिको अवीतिक्कमो, कायिकवाचसिको अवीतिक्कमो । इदं वुच्चति सोरच्चं । सब्बोपि सीलसंवरो सोरच्च"न्ति (ध० स० १३४९) एवं वुत्तो सुरतभावो ।
साखल्यन्ति "तत्थ कतमं साखल्यं ? या सा वाचा अण्डका कक्कसा परकटुका पराभिसज्जनी कोधसामन्ता असमाधिसंवत्तनिका, तथारूपिं वाचं पहाय या सा वाचा नेळा कण्णसुखा पेमनीया हदयङ्गमा पोरी बहुजनकन्ता बहुजनमनापा, तथारूपिं वाचं भासिता होति । या तत्थ सण्हवाचता सखिलवाचता अफरुसवाचता । इदं वुच्चति साखल्य"न्ति (ध० स० १३५०) एवं वुत्तो सम्मोदकमुदुकभावो। पटिसन्थारोति अयं लोकसन्निवासो आमिसेन धम्मेन चाति द्वीहि छिद्दो, तस्स तं छिदं यथा न पचायति, एवं पीठस्स
148
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009981 |
| Book Title | Pathikvaggatthakatha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 326 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Interfaith & Buddhism |
| File Size | 11 MB |