________________
१४४
दीघनिकाये पाथिकवग्गट्ठकथा
(१०.३०४-३०४)
कस्मा पन न निय्यातेसि न उद्धरित्थ ? तत्थ तत्थ निय्यातियमानेपि उद्धरियमानेपि परियापुणितुं वाचेतुं दुक्खं होति, तस्मा द्वे एकाबद्धे कत्वा विस्सज्जेसि । इमस्मिम्पि विस्सज्जने हेट्ठा वृत्तपच्चयोव अत्तनो फलस्स सङ्घरणतो सङ्खारोति वुत्तो। इति हेट्ठा आहारपच्चयो कथितो, इध सङ्खारपच्चयोति अयमेत्थ हेट्ठिमतो विसेसो। “हेट्ठा निप्परियायाहारो गहितो, इध परियायाहारोति एवं गहिते विसेसो पाकटो भवेय्य, नो च गण्हिंसूति महासीवत्थेरो आह । इन्द्रियबद्धस्सपि हि अनिन्द्रियबद्धस्सपि पच्चयो लद्धं वट्टति । विना पच्चयेन धम्मो नाम नत्थि । तत्थ अनिन्द्रियबद्धस्स तिणरुक्खलतादिनो पथवीरसो आपोरसो च पच्चयो होति । देवे अवस्सन्ते हि तिणादीनि मिलायन्ति, वस्सन्ते च पन हरितानि होन्ति । इति तेसं पथवीरसो आपोरसो च पच्चयो होति । इन्द्रियबद्धस्स अविज्जा तण्हा कम्मं आहारोति एवमादयो पच्चया, इति हेट्ठा पच्चयोयेव आहारोति कथितो, इध सङ्खारोति । अयमेवेत्थ विसेसो ।
__ अयं खो, आवुसोति आवुसो अम्हाकं सत्थारा महाबोधिमण्डे निसीदित्वा सयं सब्ब ताणेन सच्छिकत्वा अयं एकधम्मो देसितो। तत्थ एकधम्मे तुम्हेहि सब्बेहेव सङ्गायितब्बं न विवदितब् । यथयिदं ब्रह्मचरियन्ति यथा सजायमानानं तुम्हाकं इदं सासनब्रह्मचरियं अद्धनियं अस्स । एकेन हि भिक्खुना “अस्थि, खो आवुसो, एको धम्मो सम्मदक्खातो। कतमो एको धम्मो ? सब्बे सत्ता आहारहितिका। सब्बे सत्ता सङ्खारहितिका'"ति कथिते तस्स कथं सुत्वा अञो कथेस्सति । तस्सपि अञोति एवं परम्परकथानियमेन इदं ब्रह्मचरियं चिरं तिट्ठमानं सदेवकस्स लोकस्स अत्थाय हिताय भविस्सतीति एककवसेन धम्मसेनापति सारिपुत्तत्थेरो सामग्गिरसं दस्सेसीति ।
एककवण्णना निहिता।
दुकवण्णना
३०४. इति एककवसेन सामग्गिरसं दस्सेत्वा इदानि दुकवसेन दस्सेतुं पुन देसनं आरभि । तत्थ नामरूपदुके नामन्ति चत्तारो अरूपिनो खन्धा निब्बानञ्च । तत्थ चत्तारो खन्धा नामनढेन नाम। नामनटेनाति नामकरणद्वैन । यथा हि महाजनसम्मतत्ता
144
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org