Mahavaggatthakatha

SR No.: 009980
Original Sutra Author: N/A
Author: Vipassana Research Institute Igatpuri
Publisher: Vipassana Research Institute Igatpuri
Publication Year: 1998
Total Pages: 466
Language: Sanskrit
Classification: Interfaith & Buddhism
File Size: 20 MB

Page 93

दीघनिकाये महावग्गट्ठकथा
(२.९५-९५)
पप्फोटेत्वा आदाय सायन्हसमये भगवन्तं उपसङ्कमि । तेन वुत्तं- “सायन्हवेलायं पच्चयाकारपञ्हपुच्छनकारणेन उपसङ्कमन्तो''ति ।
याव गम्भीरोति एत्थ यावसद्दो पमाणातिक्कमे, अतिक्कम्म पमाणं गम्भीरो, अतिगम्भीरोति अत्थो। गम्भीरावभासोति गम्भीरोव हुत्वा अवभासति, दिस्सतीति अत्थो । एकहि उत्तानमेव गम्भीरावभासं होति पूतिपण्णादिवसेन काळवण्णपुराणउदकं विय । तहि जाणुप्पमाणम्पि सतपोरिसं विय दिस्सति । एकं गम्भीरं उत्तानावभासं होति मणिगङ्गाय विप्पसन्नउदकं विय । तहि सतपोरिसम्पि जाणुप्पमाणं विय खायति । एकं उत्तानं उत्तानावभासं होति चाटिआदीसु उदकं विय । एकं गम्भीरं गम्भीरावभासं होति सिनेरुपादकमहासमुद्दे उदकं विय। एवं उदकमेव चत्तारि नामानि लभति । पटिच्चसमुप्पादे पनेतं नत्थि । अयहि गम्भीरो चेव गम्भीरावभासो चाति एकमेव नामं लभति । एवरूपो समानोपि अथ च पन मे उत्तानकुत्तानको विय खायति, यदिदं अच्छरियं, भन्ते, अब्भुतं भन्तेति । एवं अत्तनो विम्हयं पकासेन्तो पऽहं पुच्छित्वा तुण्हीभूतो निसीदि ।
भगवा तस्स वचनं सुत्वा - “आनन्दो भवग्गग्गहणाय हत्थं पसारेन्तो विय, सिनेरुं छिन्दित्वा मिजं नीहरितुं वायममानो विय, विना नावाय महासमुई तरितुकामो विय, पथविं परिवत्तेत्वा पथवोजं गहेतुं वायममानो विय बुद्धविसयपहं अत्तनो उत्तानं वदति । हन्दस्स गम्भीरभावं आचिक्खिस्सामी''ति चिन्तेत्वा मा हेवन्तिआदिमाह ।
तत्थ मा हेवन्ति ह-कारो निपातमत्तं । एवं मा भणीति अत्थो । मा हेवन्ति च इदं वचनं भगवा आयस्मन्तं आनन्दं उस्सादेन्तोपि भणति अपसादेन्तोपि ।
उस्सादनावण्णना
तत्थ उस्सादेन्तो- आनन्द, त्वं महापञो विसदत्राणो, तेन ते गम्भीरोपि पटिच्चसमुप्पादो उत्तानको विय खायति । अञसं पनेस उत्तानकोति न सल्लक्खेतब्बो, गम्भीरोयेव च गम्भीरावभासो च । तत्थ चतस्सो उपमा वदन्ति । छमासे सुभोजनरसपुट्ठस्स किर कतयोगस्स महामल्लस्स समज्जसमये कतमल्लपासाणपरिचयस्स युद्धभूमिं गच्छन्तस्स अन्तरा मल्लपासाणं दस्सेसुं, सो - किं एतन्ति आह । मल्लपासाणोति । आहरथ नन्ति ।