Page Text
________________
(१.५८-५८)
बोधिसत्तअभिवेसवण्णना
४५
तेनेवाह - “जरामरणस्सा''ति । इति जरामरणं मूलं कत्वा अभिनिविट्ठस्स भवग्गतो ओतरन्तस्स विय - अथ खो, भिक्खवे, विपस्सिस्स बोधिसत्तस्स एतदहोसि ।
योनिसोमनसिकाराति उपायमनसिकारा पथमनसिकारा ।
अनिच्चादीनि हि अनिच्चादितोव मनसिकरोतो योनिसोमनसिकारो नाम होति । अयञ्च – “किस्मिं नु खो सतिजातिआदीनि होन्ति, किस्मिं असति न होन्ती''ति उदयब्बयानुपस्सनावसेन पवत्तत्ता तेसं अञतरो। तस्मास्स इतो योनिसोमनसिकारा इमिना उपायमनसिकारेन अहु पञ्जाय अभिसमयो, बोधिसत्तस्स पाय यस्मिं सति जरामरणं होति, तेन जरामरणकारणेन सद्धिं समागमो अहोसि । किं पन तन्ति ? जाति । तेनाह – “जातिया खो सति जरामरणं होती''ति । या चायं जरामरणस्स कारणपरिग्गाहिका पञ्जा, ताय सद्धिं बोधिसत्तस्स समागमो अहोसीति अयमेत्थ अत्थो । एतेनुपायेन सब्बपदानि वेदितब्बानि ।
नामरूपे खो सति विज्ञाणन्ति एत्थ पन सङ्घारेसु सति विज्ञाणन्ति च, अविज्जाय सति सङ्घाराति च वत्तब्बं भवेय्य, तदुभयम्पि न गहितं । कस्मा ? अविज्जासङ्घारा हि अतीतो भवो तेहि सद्धिं अयं विपस्सना न घटियति । महापुरिसो हि पच्चुप्पन्नवसेन अभिनिविट्ठोति । ननु च अविज्जासङ्खारेहि अदितुहि न सक्का बुद्धेन भवितुन्ति । सच्चं न सक्का, इमिना पन ते भवउपादानतण्हावसेनेव दिट्ठाति । इमस्मिं ठाने वित्थारतो पटिच्चसमुप्पादकथा कथेतब्बा । सा पनेसा विसुद्धिमग्गे कथिताव ।
५८. पच्चुदावत्ततीति पटिनिवत्तति । कतमं पनेत्थ विज्ञाणं पच्चुदावत्ततीति ? पटिसन्धिविज्ञाणम्पि विपस्सनाञाणम्पि । तत्थ पटिसन्धिविज्ञाणं पच्चयतो पटिनिवत्तति, विपस्सनाञआणं आरम्मणतो । उभयम्पि नामरूपं नातिक्कमति, नामरूपतो परं न गच्छति । एत्तावता जायेथ वातिआदीसू विज्ञाणे नामरूपस्स पच्चये होन्ते, नामरूपे च विज्ञाणस्स पच्चये होन्ते, द्वीसुपि अञमञपच्चयेसु होन्तेसु एत्तकेन जायेथ वा...पे०... उपपज्जेथ वा, इतो हि परं किं अनं जायेय्य वा...पे०... उपपज्जेय्य वा । ननु एतदेव जायति च...पे०... उपपज्जति चाति ? एवं सद्धिं अपरापरचुतिपटिसन्धीहि पञ्च पदानि दस्सेत्वा पुन तं एत्तावताति वुत्तमत्थं निय्यातेन्तो- “यदिदं नामरूपपच्चया विज्ञाणं, विज्ञाणपच्चया नामरूप''न्ति वत्वा ततो परं अनुलोमपच्चयाकारवसेन विज्ञाणपच्चया
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009980 |
| Book Title | Mahavaggatthakatha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 466 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Interfaith & Buddhism |
| File Size | 20 MB |